مدیریت استانی کردستان

برای اینکه شیرینی توکل بر خدا را حس کنیم و سعی کنیم این صفت را سرمشق زندگیمان قرار دهیم گوشه‏ اى از روایاتی که نشان دهنده فضائل توکل بر خداوند متعال است را بیان میکنیم :

1- بی حساب وارد بهشت شدن

طبق آنچه ابن مسعود روایت کرده پیامبر خدا فرموده است : «در موسم (حجّ) امّتها را به من نشان دادند دیدم امّتم کوه و دشت را پر کرده است، از کثرت و هیأت آنها مرا خوش آمد. به من گفته شد: آیا راضى شدى؟
گفتم: آرى گفت: با اینها هفتاد هزار کس است که بى‏حساب وارد بهشت مى‏شوند.» از آن حضرت پرسیدند: اى پیامبر خدا! آنها چه کسانى هستند؟ فرمود: «آنهایى که در بدن خود داغ نمى‏گذارند، و فال بد نمى‏زنند، و افسون نمى‏کنند، و بر پروردگارشان توکّل مى‏کنند.» عکاشة بن محصن برخاست و عرض کرد: اى پیامبر خدا! دعا کن خداوند مرا از آنان قرار دهد.
«پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله) فرمودند : بار الها او را از آنان قرار ده»، و دیگرى برخاست و عرض کرد دعا کن خداوند مرا از آنان قرار دهد، پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمود: «عکاشه بر تو سبقت جست.»

2- وفای کامل به خداوند متعال

هنگامى که حضرت ابراهیم علیه السلام که از منجنیق در آتش انداخته شده بود جبرئیل (علیه السلام) به او گفت: هیچ حاجتى دارى؟ پاسخ داد: امّا به تو نه! این پاسخ براى وفاى به قولش بود که گفته بود: حسبی الله و نعم الوکیل، چه زمانى که او را گرفتند تا در آتش اندازند این را گفت، و خداوند در سوره نجم آیه 37 درباره‏اش فرمود : وَ إِبْراهِیمَ الَّذِی وَفَّى و(یا از آنچه در صحیفه‏هاى) ابراهیم (است) همان کسى که (در اطاعت حق و ابلاغ توحید و صبر در مبارزه و انجام امتحان) به نحو کامل وفا نمود .

3- رهایی از مشکلات و رنج ها

از طریق شیعه از امام صادق علیه السلام روایت شده که: «خداوند به داوود وحى فرمود: هر بنده‏اى از بندگانم بى آن که به آفریدگانم رو آورد به من پناه جوید و این را از نیّت او بشناسم، سپس هر گاه آسمانها و زمین و هر که در آنهاست درباره او مکر کنند من از میان آنها راهى براى رهایى او قرار مى‏دهم. و هر بنده‏اى از بندگانم به یکى از آفریدگانم پناه برد و این را از نیّت او بشناسم همه اسباب آسمانها و زمین را از دسترس او قطع مى‏کنم و زمین را از زیر پاى او فرو مى‏برم و باک ندارم که در چه وادى هلاک شود.
و نیز از امام صادق روایت است که «خداوند مى‏فرماید : به عزّت و جلال و بزرگوارى و بلندى پایگاهم سوگند که آرزوى هر آرزومند به غیر خودم را با نومیدى قطع مى‏کنم ، و جامه ذلّت در نزد مردم بر او مى‏پوشانم ، و او را از قرب خود مى‏رانم و از دیدار خود دور مى‏گردانم . وقتی که در سختیها به غیر از من امید دارد و غیر از مرا آرزو می کند آیا نمی داند که سختیها در دست من است ، آیا نمی داند که کلید همه درها در دست من است اما در خانه دیگرى را مى‏کوبد در حالی که به درِ بسته می خورد با اینکه درگاهم به روى همه کسانى که مرا بخوانند باز است . پس کیست که در مشکلات خود ، مرا بخواند و من به او جواب نداده باشم ، و کیست که در امر مهمّى به من امید داشته باشد و من او را ناامید کرده باشم . در حالی که آسمانهایم را پر از کسانى کردم که از تنزیه و ستایش من خسته نمى‏شوند ، و به آنها دستور دادم که درها را میان من و بندگانم نبندند ، اما بندگانم به قول من اعتماد نکردند ، آیا بنده من نمى‏داند که اگر حادثه‏اى بر او رخ داد کسى جز من و یا به اذن من نمى‏تواند آن را از او برطرف کند ، پس چرا او را از خودم غافل مى‏بینم .
چیزى را که از من نخواسته است به جود و بخشش خود به او مى‏دهم ، اما وقتى که آن را از او مى‏گیرم دوباره از من نمى‏خواهد که آن را به او برگردانم و افسوس که از غیر من ، این درخواست را مى‏کند ، آیا گمان نمى‏کند من که پیش از درخواستش بخشش مى‏کنم اگر از من درخواست شود اجابت می شود ، آیا من بخیلم که بنده‏ام مرا بخیل می داند . آیا جود و بخشش روش من نیست ، و یا عفو و رحمت در دست من نیست . آیا من مرجع آرزوها نیستم ، و چه کسى غیر از من آنها را قطع مى‏کند ، آیا آرزومندان از این که از غیر او آرزو می کنند نمى‏ترسند . اگر همه اهل آسمانها و زمین از من آرزو کنند ، و همه آنچه را که آرزو دارند بدهم به اندازه عضو مورچه‏اى از ملک و دارایى من کم نمى‏شود ، و چگونه ممکن است ملک و ثروتى که من قیّم و نگهبان آنم کم و دچار نقصان شود . سختى و بدبختى باد بر کسی که از رحمتم ناامیداند ، و سختى و بدبختى باد بر کسی که نافرمانى من را مى‏کند و از من پروا ندارد.»

4- رسیدن به عزت

از امام صادق علیه السّلام روایت شده است که میفرماید إِنَّ الْغَنَاءَ وَ الْعِزَّ یَجُولَانِ فَإِذَا ظَفِرَا بِمَوْضِعِ التَّوَکُّلِ أَوْطَنَا
عزّت و توانگرى در حال حرکت مى‏باشند، و هر جا به توکل رسیدند در آنجا وطن مى‏کنند.
امام صادق علیه السّلام فرمود: هر بنده‏اى که به طرف خداوند برود و به آنچه مورد علاقه خدا مى‏باشد، روى آورد، خداوند هم به او توجه مى‏کند و به کارهاى مورد علاقه او مى‏رسد ، و هر کس به خداوند چنگ بزند خداوند هم او را نگه مى‏دارد . هر کس مورد نظر خدا قرار گرفت و در حصار او در آمد باکى ندارد که اگر آسمان بر زمین فرود آید، و یا حادثه‏اى در زمین پدید آید و همه را فرا گیرد او در حزب خدا قرار دارد و از هر بلائى مصون است، مگر خداوند در سوره دخان آیه 51 نفرموده است إِنَّ الْمُتَّقِینَ فِی مَقامٍ أَمِینٍ همانا پرهیزکاران در جایگاه امنى (از مرض و اندوه و پیرى و مرگ) خواهند بود.

5- مومن واقعی

حضرت صادق علیه السّلام در تفسیر آیه شریفه إِنَّ اللَّهَ وَ مَلائِکَتَهُ یُصَلُّونَ عَلَى النَّبِیِّ فرمود: ملائکه به رسول خدا صلى اللَّه علیه و آله درود مى‏فرستند و بر او سلام مى‏کنند. راوى گوید: پرسیدم رسول خدا از کجا مى‏داند که ملائکه بر او سلام کردند، فرمود حجاب‏ها برداشته مى‏شود پرسید، مؤمن از کجا بداند که مؤمن است فرمود: اگر در برابر قضاء خداوند تسلیم است و آنچه به او مى‏رسد خوشحال مى‏باشد و بى‏تابى نمى‏کند او مؤمن است.
امام محمد باقر علیه السّلام فرمود : رسول خدا صلى اللَّه علیه و آله در یکى از سفرها به کاروانى رسیدند اهل کاروان به عنوان رسالت بر آن حضرت سلام کردند . رسول اکرم فرمود شما که هستید ؟ عرض کردند : یا رسول اللَّه ما مؤمن هستیم فرمود : حقیقت ایمان شما چیست ؟ عرض کردند : ما به قضاء خداوند راضى هستیم و کارهاى خود را به او واگذار مى‏کنیم و در برابر فرمانش تسلیم مى‏باشیم. رسول گرامى فرمود : شما اهل حکمت و فضیلت هستید اکنون چنین است و در ایمان خود راست گو مى‏باشید پس خانه‏هائى که در آن سکونت نمى‏کنید نسازید و آنچه را که نمى‏خورید جمع نکنید و از خداوندى که برگشت همه به طرف او هست بترسید .

6- اجابت از طرف خداوند متعال

امام رضا علیه السّلام از پدرانش روایت مى‏کند که رسول خدا صلى اللَّه علیه و آله مى‏فرمود: خداوند فرموده : هر مخلوقى‏ که‏ به‏ مخلوق‏ دیگرى‏ متوسل‏ شود و مرا فراموش کند ، اسباب و وسائل آسمانها و زمین را از او خواهم گرفت . اگر از من چیزى بخواهد به او نخواهم داد، اگر دعا کند اجابت نمى‏کنم و اگر مخلوقى در خانه من بیاید و به من توسل پیدا کند آسمان و زمین را ضامن روزى او مى‏گردانم، از من هر چه بخواهد مى‏دهم، و هر دعائى بکند اجابت مى‏نمایم، و اگر توبه کند قبول مى‏کنم.