مدیریت استانی کردستان

جایگاه شهید و شهادت از دیدگاه اسلام

شهید به معنای کشته شده در راه خداست که در میدان جنگ به فرمان امام حق و در راه دین و آرمان مقدس کشته شده باشد و شهادت، گذشت و فداکاری توأم با بیدار کردن و زنده نمودن تمام افراد بشر از بی توجهی است.
اسلام از آغاز دعوتش با سلاح عظیم و دشمن شکن شهادت که عواطف را سخت تحریک کرده و بسیج می‌نماید، پیشروی‌های چشمگیر نموده و به سرعت و شدت در جوامع و ممالک جهان نفوذ کرده است. در هر زمان مردانی جان بر کف و خداجو با بذل جان و پیکر و چشم پوشی از زندگی مادی، مهم‌ترین و کوبنده‌ترین ضربت کاری و مهلک را بر پیکر منفور دشمنان کینه توز اسلام وارد کرده‌اند. شهید در حقیقت نمرده بلکه نزد خداوند زنده و حاضر است و تا فردی لیاقت پیدا نکند، به شهادت نمی‌رسد. چرا که مرگ طبیعی، مرگ ضعف و زبونی است، مرگ اول دنیاست. ولی شهادت، مرگ شرف و افتخار و عظمت است. در قرآن کریم از انبیاء و صدقین نیز تعبیر به شهید شده است. و هم‌چنین مجاهد نفس که موانع طی طریق حق را از خود دور می‌کند و عارف حق، صوفیان، منتظران ولایت ائمه (علیهم السلام)، زائر امام حسین (علیه السلام)، غریب، عاشق، عفیف، دائم الوضو و نیز افرادی دیگر که در راه خدا گام نهاده‌اند و هر لحظه نفسانیت خود را قربانی نموده‌اند، اجر شهید را دارند. در واقع شهادت را میزان و الگویی برای سنجش همه‌ی اعمال قرار داده‌اند. زیرا هیچ عملی بالاتر از شهادت نیست و شهید هرچه دارد، در طبق اخلاص نهاده و حجابی بین شهید و خدا نیست و خدای تبارک و تعالی برای او جلوه می‌کند و او را در ردیف انبیاء و شاهدان و شفیعان روز قیامت قرار می‌دهد. و سختی‌هایی که در جنگ تحمل نموده، گناهان او را محو و تقلیل می‌کند و از پاداش‌ها و هدایا و روزی‌های خداوند بهره مند می‌شود و بسیار مسرور و شادمان می‌گردد. لذا جامعه نیز باید بداند که شهادت یک پدیده‌ی اجتماعی است و به خود شهید تعلق ندارد. لذا شهید از اوج ابدیت و جهان بالا مشرف بر این جهان و ناظر بر اعمال دیگران است و نسل‌های حاضر و آینده و مردم هر زمین و زمانی را به دقت می‌نگرد. لذا مردم موظفند در تشییع او حضور یابند و اهداف او را تعقیب کنند و از خون به ناحق ریخته‌ی او دفاع کنند. فرهنگ شهادت و معرفی سیره شهدا و یادآوری و ترویج این فرهنگ قرآنی و شناسایی موانعی که باعث جدایی و بیگانه شدن جوانان با آرمان شهدا شده است و رفع شبهات موجود با ارائه راه حل های مناسب و شناخت کامل از مقامات معنوی و عرفانی شهدا که امید است منجر به اشتیاق و ارادت جامعه به پیروی از آن ها گردد و باورهای مذهبی آن ها فراگیر گردد چرا که شهادت مرگ نیست بلکه وصال به مقام عند ربهم و رسیدن به کمال است و شهدا در ردیف انبیاء با سرافرازی وارد بهشت می شوند و در دنیا نیز در شاخصه های فرهنگ سازی معارف دینی زندگی بشریت را احیا می نمایند و موجب تذکر انسان ها به خداوند متعال می شوند و کیان جامعه اسلامی را با ایجاد روحیه سلحشوری و شهادت طلبی و مبارزه و استقامت و خداپرستی و ایثار حفظ می نماید. این پژوهش کاربردی و تحلیلی است و آیاتی در این رابطه در قرآن کریم و در کتب روایی شیعه و تفاسیر قرآن آمده است که با استفاده از منابع دسته اول و به دلیل محدودیت منابع از منابع دسته دوم به روش کتابخانه ای استفاده شده است. همچنین کتب دیگری که راجع به فضائل و ویژگی های شدا نوشته شده است و در این پژوهش نیز مورد استفاده قرار گرفته است.
واژگان کلیدی: شهید، شهادت واسلام.