سرداب سامرّا
سرداب مقدس، زير زميني است در سامرّا، كنار مزار امام هادي و امام عسكري (ع). اين سرداب محل زندگي و عبادت امام هادي و امام حسن عسكري و حضرت مهدي (ع) بوده و تمام ديدارها با حضرت مهدي (ع) در زمان پدرش و در همين منزل و سرداب انجام مي‌گرفته است. خانه امام عسكري (ع) همانند ديگر خانه‌هاي عراق، شامل غرفه‌اي براي مردان، غرفه‌اي براي زنان و سرداب بوده كه سرداب نيز شامل غرفه‌ايي براي مردان و زنان بوده است و د رتابستان از شدّت گرما به اين سرداب پناه مي‌برده‌اند. مقدس شمردن آن سرداب از سوي شيعيان موجب شد كه دشمنان اهل بيت، شيعيان را متهم مي‌كنند بر اين‌كه آنها مي‌گويند امام زمان در اين سرداب مخفي شده است؛ اما شيعيان از چنين اعتقادي منزّه هستند. شيعيان سرداب را به اين دليل مقدس مي‌شمارند كه محل زندگي و نيايش سه معصوم، همچنين محل زندگي حضرت حكيمه خاتون و نرجس خاتون بوده است.
و امّا موقعيت كنوني سرداب سامرّا؛ امروزه هر كس از هر نقطه شهر سامرا به مركز شهر نگاه كند، دو گنبد باشكوه مي‌بيند كه يكي از آنها با كاشي‌هاي طلايي برّاق و ديگري با كاشي‌هاي رنگي زيبايي پوشيده شده است. هر يك از گنبدها به ساختمان مستقلي تعلق دارند. گنبد بزرگ طلايي بر بالاي ضريح مطهّر كه مرقدهاي امام دهم (ع) و امام يازدهم (ع)در آن جاي دارد، قرار گرفته است. ولي گنبدهاي كوچك بر بالاي ساختمان مسجد جامع شهر ساخته شده است. ساختمان حرم مطهر به شكل مستطيل و ساختمان مسجد جامع به صورت مستقل از ساختمان حرم،ولي متصل به صحن حرم است و سرداب غيبت درست در زير ساختمان مسجد قرار گرفته و در طول تاريخ بارها در بنا و بخش‌هاي مختلف آن تعميرات و تغييراتي انجام شده است.