حال آنانکه به سختی برای نماز صبح بیدارمیشوند...
ملا محمدعلی مجتهد، معروف به مرحوم آیتالله احمد مجتهدی تهرانی از علمای بنام تهران بود که سال ۸۶ بدرود حیات گفت، اما سخنرانیها و پندهای عرفانی و اخلاقی وی به یادگار مانده است و میتوانیم هر چند به صورت مجازی هم که شده پای درس این استاد اخلاق تلمذ کنیم.
آیتالله مجتهدی رابطه خوبی با طلاب داشت، طوری که فضای گرم و صمیمی بر حوزه علمیهشان حاکم بود. این استاد برجسته اخلاقی، مباحث را چنان رسا ارائه میداد که بر دل مینشست؛ به طوری که حتی هم اکنون نیز نشستن پای صحبت و کلاس اخلاق ایشان خالی از لطف نیست.
فضیلت سجده و شب زندهداری
دو چیز است که سبب ریزش گناهان میشود: یکی بیماری، دوم سجده. در روایت آمده است که اگر کسی مدتی به سجده برود و شکراً لله بگوید، مخصوصاً بعد از خواندن نماز شب، اگر ده یا پانزده دقیقه در حال سجده بماند، این کار او سبب ریزش گناهان میگردد، پس همانطور که باد پاییزی سبب ریزش برگها میشود، سجده هم گناهان انسان را میریزاند. انسان وقتی به سجده میرود، احساس سبکی می کند.
پیامبر خدا (ص) در خطبه شعبانیه خطبهای که پیامبر(ص) در آخرین جمعه ماه شعبان ایراد کردند، فرمودند: گناه، پشت شماها را سنگین کرده، پس در ماه رمضان روزه بگیرید و عبادت کنید تا از سنگینی گناهان بیرون بیایید.
کسانی که به سختی برای خواندن نماز صبح از خواب بر میخیزند و طوری میخوابند که انگار کوهی بر رویشان افتاده، اینها پشتشان از بار گناه سنگین شده است. طلبهای که پدرش او را برای نماز صبح بیدار کند، اصلاً به درد طلبگی نمی خورد، حالا برای نماز شب اشکال ندارد، البته بهتر است اول طلبه بیدار شود بعد پدر.
نباید به عقل اندک خویش مغرور شد!
دعا برای رسیدن به کمال است نه ثواب. اگر متن فارسی دعاهایی که در مفاتیح الجنان آمده را بخوانید، متوجه میشوید که دعا برای دستیابی به کمال میباشد. آنجایی که امام چهارم (ع) در دعای خود به خداوند عرضه میدارد که: «خدایا، آیا در میان بندگانت کسی از من بدتر هم هست؟» این سخن امام کمال است. یعنی انسان به عمل اندک خودش مغرور نگردد و دچار عُجب نشود و با خود بگوید: در جایی که معصوم (ع) این گونه میفرماید، من کی هستم که به دو رکعت نافله شبم مغرور شوم؟
یا وقتی امام (ع) در دعای ابوحمزه ثمالی عرض میکند: «خدایا، اگر من در همین حال بمیرم چه کنم؟» این درس اخلاق است. آیتالله خوانساری با آن مقام والایی که داشتند میفرمودند: «در حال رفتنم، اما دستم خالی است.» ایشان کسی بود که امام (ع) دربارهشان فرمودند: «آیت الله خوانساری مرجع متقین بود، صاحب نفس قدسیه بود.» زمانی درباره عدالت ایشان از امام (ع) سوال کردند، امام در پاسخ فرمودند: «ما در عصمت ایشان مشکوکیم، شما از عدالتش میپرسید؟»
من در عمرم ندیدم که مرجعی این قدر بی هوا باشد؛ اما با این حال ایشان میفرمودند: «من در حال رفتنم ولی دستم خالی است و فقط به یک چیز چشم امید دوختهام، آن هم این است که هر جا روضهای بود میرفتم و گریه میکردم.»