به مناسبت سالروز ملی فناوری هسته ای
اگر در گذشته بحران غذا و يا بحران آب آشاميدني حيات بشر را به خطر ميانداخت، امروزه كارشناسان بر اين اعتقادند كه بحرانآينده كه حيات بشريت را تهديد ميكند، بحران انرژي است. حيات بشر امروزي به طور مستقيم و غيرمستقيم بهمنابع مختلف انرژي مانند نفت و گاز و زغال سنگ و … وابسته است و تصور زندگي بدون دسترسي به اين منابع، دشوار و حتي غيرممكن است.
از طرفي، گذشت سريع زمان، اين زنگ خطر را بلندتر و واضح تر به گوش ميرساند كه منابع انرژي تجديدناپذير در حال پايان است، بنابر اين ضرورت كشف و استفاده از منابع انرژي نو بيش از پيش اهميت مييابد.
انرژي هستهاي از جمله مطمئنترين و پاكترين انرژيهايي است كه ميتواند كمبود و حتي خلاء انرژيهاي فسيلي را جبران كند.
جمهوري اسلامي ايران نيز با درك ضرورت استفاده از اين انرژي مدرن، در جهت دستيابي به آن براي توليد برق كوششي بيوقفه و خستگي ناپذير را آغاز كرده است.
براي توليدبرق، روشهاي مختلفي وجود دارد كه ازآن جمله ميتوان نيروگاههاي آبي، بادي، خورشيدي، جزر و مد، ژئوترمال ( زمين گرمايي ) حرارتي و هستهاي را نام برد.
در نيروگاه حرارتي از سوزاندن منابع اوليه انرژي مانند زغال سنگ،نفت يا گاز، حرارت توليد ميشود و حرارت توليد شده در ديگ بخار، آب را تبخير ميكند. بخارحاصله بعد از به چرخش در آوردن توربين در چكالنده، به آب تبديل ميشود و دوباره به ديگ بخار بر ميگردد. چرخش توربين منجر بهچرخش محور مولد برق شده و نيروي برق توليد ميشود.
چگونگي توليد برق در نيروگاه هستهاي
در نيروگاههاي هستهاي پس از شكاف هسته، انرژي هستهاي به صورت حرارت آزاد ميشود. از حرارت حاصله همانند نيروگاههاي حرارتي ميتوان براي توليد برق استفاده كرد.
يك نيروگاه هستهاي در اصل مانند يك نيروگاه فسيلي (حرارتي) كارميكند، با اين تفاوت كه در نيروگاه اتمي، حرارت از سوزاندن زغال سنگ، نفت و يا گاز ايجاد نميشود، بلكه از راه شكاف هسته اتم توليد ميشود.
جريان آب، اين حرارت را به مولد بخار كه درآن آب بهبخار تبديل ميشود، از مدار اول منتقل ميكند و بخار حاصله، توربين و در نتيجه مولد برق را به گردش در ميآورد و سپس در چگالنده به آب تبديل ميشود. اين آب در مدار دوم دوباره به مولد بخار برگردانده ميشود و حرارت پس داده شده ، هنگام تبديل بخار به آب در چگالنده، به وسيله آب خنككننده در مدار سوم جذب و خارج ميشود.
نيروگاههاي اتمي انواع مختلفي دارند. يكي از پيشرفتهترين آنها نيروگاه اتمي با راكتور آب تحت فشار است.
برق توليدشده در نيروگاه اتمي پس ازافزايش ولتاژ، درترانسهاي افزاينده، توسط خطوط انتقال فشار قوي به محلهاي مصرف منتقل ميشود، در آنجا به وسيله ترانسهاي كاهنده، ولتاژ تا حد لازم كاهش مييابد و در اختيار مصرفكننده قرار ميگيرد.اين افزايش و كاهش ولتاژ به علت كم كردن تلفات در خطوط انتقال برق است.
نيروگاه هستهاي و شيرينسازي آب شور
نيروگاه اتمي علاوه بر توليد برق ، فوايد و كاربردهاي ديگري نيز دارد كه از جمله شيرينسازي آب شور دريا است. مي توان به هر واحد نيروگاه اتمي هزار مگاواتي، يك واحد شيرينسازي آب شور به ظرفيت ۱۰۰هزار متر مكعب در روز متصل كرد و آب شور از دريا به وسيله پمپ به واحد شيرين-سازي آب شور هدايت كرد.
در اين واحد، از حرارت توليد شده به وسيله راكتور براي تقطير كردن آب استفاده ميشود. آب تقطيرشده پس از طي مراحلي بهآب آشاميدني تبديل ميشود.
مايعات زايد دوباره به دريا برگردانده شده، آب آشاميدني وارد شبكه توزيع ميشود. آب شيرين حاصله براي مصارف كشاورزي، شهري و صنعتي قابل استفاده است.