اقدام به چاپ کتابچه روابط دختر وپسر از دیدگاه اسلام در مدرسه علمیه حضرت فاطمه(س)سقز
کتابچه روابط دختر وپسر از دید گاه اسلام پس اربررسی های مکرر واشکالات رسیده از طرف شورای علمی -پژوهشی استان ورفع این اشکالات برای چاپ آماده شده تا پس از ارائه دوباره آن در جلسه شورای علمی-پژوهشی استان وتأیید آن چاپ گردد.این کتاب برای مطالعه علاقمندان آمده است .امید است که با نظرات ارزشمند خود ما را در این کار ارزنده یاری داده واز نقطه نظرات شما عزیزان بهره مند گردیم.
آسيب شناسي روابط دختر و پسر
محقق:مريم نوروزي
به كوشش:سروه بي خاني
تهيه و تنظيم
معاونت پژوهشي مدرسه علميه حضرت فاطمه(س) شهرستان سقز
*شناسنامه كتاب
نام كتاب:………………………………………………………..آسيب شناسي روابط دختر و پسر
تهيه و تنظيم:…………… معاونت پژوهش مدرسه علميه حضرت فاطمه(س) شهرستان سقز
طراح جلد………………………………………………………………………….سميه رئيس دانايي
پژوهشگر:………………………………………………………………………………….مريم نوروزي
به كوشش:…………………………………………………………………………… سروه بي خاني
چاپ:………………………………………………………………………………………………….. اول
نوبت چاپ:……………………………………………………………………………..اول/مهرماه1391
تعداد صفحه:…………………………………………………………………………………. 23 صفحه
نشاني:سقز، بلوار انقلاب، روبروي فرمانداري، كوي بنگاه دشتي، مدرسه علميه حضرت فاطمه(س)، پلاك5
تلفن:3225353-0874
دورنگار:3221774-0874
چکیده
در اين پژوهش با بررسي علل روابط بين دختران و پسران ، آسيب شناسي روابط (دختران و پسران ) و وظايف والدين در قبال چگونگي تربيت صحيح فرزندان و اينكه روابط بين دختر و پسر موجب سلب آرامش رواني و ايجاد اضطراب و افسردگي بين دختران و پسران مي شود ، به روش كتابخانه اي صورت گرفته است .
ارتباط در لغت به معنای رساندن و پیوند و بخشیدن است که در دنیای امروز باید بین زن و مرد و پسر و دختر این ارتباط معین شود. دستورات اخلاقی فطرتاً در وجود بشر قرار داده شده است. مسئله ارتباط نیز در واقع یک دستوری اخلاقی است که اسلام انسانها را موظف به رعایت آنها نموده است. و در واقع باعث می شود که هر یک از زن و مرد جایگاه اصلی و واقعی خود را بدانند تا بتوانند در سایه این دستورات الهی از پستی ها و لغزشها به دور باشد.
بنابراین در بحث ارتباط دختر و پسر بر خلاف نظر دشمنان ،اسلام آنرا مانع آزادی بشر تلقی می کنند، نقش اساسی را در سلامت اخلاقی افراد اجرا می کند و امری لازم و حیاتی است که از انحطاط بشر جلوگیری به عمل می آورد. ما باید به هویت مذهبی و ملی خود احترام بگذاریم و به آنها جامه عمل بپوشانیم و آنچه اسلام ناب و اهل بیت علیهم السلام فرموده اند در جامعه پیاده نماییم و از شعار دادن و غرب گرایی جوانان با رعایت حدود این روابط (دختر و پسر)نقش اساسی در تکوین جامعه نشان می دهد و عامل حرکت بخشی در پیشرفت جامعه می گردد. و مشت محمکی است بر دهان دشمنان اسلام که آنرا مانع پیشرفت افراد دانسته و با آن مبارزه می کنند و نیز از مفاسد اجتماعی جلوگیری می کند و نشان دهنده ی هویت هر یک از افراد است.
فهرست مطالب
مقدمه…………………………………………………………………………………1
آسيب شناسي روابط دختر و پسر…………………………………………………2
1= اصل دوستي و محبت……………………………………………………………2
2- معيار و ملاك دوستي……………………………………………………………..3
3- تعريف دوستي دختر و پسر………………………………………………………4
4- اين نوع دوستي آري يا نه؟………………………………………………………5
5- عوامل شكل گيري روابط دختر و پسر…………………………………………..5
الف) ضعف بينش مذهبي…………………………………………………………..7
ب) عدم رعايت حجاب……………………………………………………………….7
ج) آرايش هاي غير مناسب دختران………………………………………………..8
د) وجود الگوهاي منحرف كننده……………………………………………………..8
پيامدهاي اجتماعي روابط نادرست دختر و پسر…………………………………..9
1- ايجاد روحيه بي اعتمادي در جامعه و خانواده…………………………………..9
2- افزايش طلاق وفروپاشي خانواده ها……………………………………………..9
3- محروميت از ازدواج پاك……………………………………………………………10
4- انجام ازدواج هاي عشقي………………………………………………………..11
5- برقراراي ارتباطات جنسي نامشروع……………………………………………..11
6- احتمال استمرار جنسي نامشروع بعد از ازدواج………………………………..11
7- افت آموزشي و ترك تحصيل……………………………………………………….12
8- سركوب شدن استعدادها…………………………………………………………12
9- پوشش دختران، مانع رشد و كمال آنها نيست…………………………………14
پيامدهاي روحي و رواني ارتباط دختر و پسر……………………………………….17
1-بيماريهاي رواني و ناامني…………………………………………………………17
الف) اضطراب…………………………………………………………………………..17
ب) افسردگي………………………………………………………………………….17
2- از بين رفتن كرامت نفساني و غرق شدن در شهوات………………………….18
3- نگراني از برملا شدن اين ارتباط…………………………………………………..19
4- نگراني والدين……………………………………………………………………….19
5- خودكشي……………………………………………………………………………19
6- خيانت به همسر آينده……………………………………………………………..19
7- از بين رفتن تمركز حواس…………………………………………………………..20
نتيجه…………………………………………………………………………………….21
فهرست منابع…………………………………………………………………………..23
مقدمه
روابط دختر و پسر، دارای آفت و آسیب های روانی و اجتماعی جبران ناپذیری است که از جمله آنها سرکوب شدن استعداد ها ،افت تحصیلی یا رکـود علمـی و ایجـاد جو بدبیـنی مي باشد. از جمله روابطی که بعضاً بین دختران و پسران در جامعه ما به وجود می آید، دوستی ميان آنها است کـه از اصطـلاحـاتی مانند: دوست دخـتـر و دوسـت پـسـر استفـاده می شود. مقصود از دوستی دختران و پسران رابطه ای است نسبتاً صمیمانه و گرم و عمدتاً پنهانی که از طریق دیدارهای مخفیانه و رد و بدل کردن نامه و ایمیل و یا بر قرار ساختن ارتباط تلفنی ایجاد می شود. طرفدار مشارکت دختران و پسران در جامعه به شکل معقول و با حفظ حریم است.
هر انسان سالمي به اين نكته اعتراف مي كند كه در وجود خـودش ميل و گرايـش به محبت كردن و دوست داشتن را احساس مي كند .اين ميل و گرايش نعمتي است بس عظيم ، مثل ساير اميال كه بايد هدايت و كنترل شود و در مسير صحيح قرار گيرد . آن چه در این صفحات آمده ، تلاشي است خرد از موضوعی بزرگ که در حد توان به آن پرداخته شده است.
مريم نوروزي
شهريورماه91
آسیب شناسی روابط دختر و پسر
در بین جواناني که مسأله محبت ورزیدن و دوستی کردن ،شیوع بیشتری دارد، کم و بیش با نوعی بحران مواجه هستیم. گفتار حاضر پیرامون این مسأله به بحث می پردازد و آسیب های روابط بین دو جنس مخالف و دوستی های طرفین را مشخص و دلایل مخالفت با این گونه دوستی ها را تبیین می نماید:
1 -اصل دوستی و محبت: هر انسانی سالمی به این نکته اعتراف می کند که در وجود خود میل و گرایش به محبت کردن و دوست داشتن را احساس می کند. آیات و روایات نیزاین اصل را مسلّم فرض کرده و از این رو بیشتر به جهت دهی صحیح این گرایش پرداخته است؛ مثلاً، حقوق دوستان بر یکدیگر، شرایط دوست خوب، وظایف دوست در قبال دوست، دوست بد و پرهیز از آن و ویژگی های آنها را بیان داشته است.
نتیجه این که این میل و گرایش که نعمتی است بس عظیم، مثل سایر امیال باید هدایت و کنترل شود و در مسیر صحیح قرار گیرد تا بتواند در جهت کمال و رشد انسان مفید واقع شود. پروردگار ما در این زمینه هم مثل سایر موارد به واسطه پیشوایان دین ما را راهنمایی کرده و مسیر صحیح استفاده از این گرایش و مسیر ناصحیح آن را نشان داده است که این به خاطر اهمیت وجود دوست در سرنوشت انسانی می باشد؛ چرا که دوست هم می تواند انسان را به قله های کمال و سعادت برساند و هم می تواند باعث ضلالت و گمراهی انسان گردد.همچنان كه در آیات و روایات اشارات فراوانی به این مهم شده است از جمله آیه 28 سوره فرقان که خداوند می فرماید: «یا وَیلَتی لَیتَنِی لَم أتّخِذ فُلَا ناً خَلیلا!»
2- معیار و ملاک دوستی: در آیین اسلام معیارهای چندی درباب انتخاب دوست خوب آمده است که در اینجا به چند نمونه بسنده می کنیم:
1-اهل ذکر و یاد خدا باشندو نماز را بر پا دارند
2-مسخره کننده دین و ارزش ها نباشد.
3-دیدارش شما را به یاد خدا بیندازد (نوع حرف زدنش، پوشش، حرکات و…)
4-آنچه بر خود می پسندد بر شما هم بپسندد و آنچه بر خود نمی پسندد بر شما هم نپسندد.
5-خیانت کار نباشد
6- اگر توانایی و قدرت خود را از دست دادید دوستی او از بین نرود.
اصولاً عقل هر انسانی حکم می کند که در هر امری حد و حدودی لازم است؛ مثلاً ما همان گونه که در مصرف خوراک و پوشاک و… رعایت اعتدال مي کنیم و حدودی را لازم می شماریم، در امر دوستی هم این مراعات را نیاز داریم؛ پس این که گفته شود من از هر کس خوشم آمد، او را به عنوان دوست انتخاب می کنم؛ صحیح نیست. چون مادر امور معمولی هم حاضر نیستیم به هر کس اعتماد کنیم. به طور مثال اگر شما گوهر گران بهایی داشته باشید و بخواهید آنرا به کسی بسپارید آیا آنرا به هر کس که خوشتان آمد، می دهید یا به دنبال انسانی امین و درستكار می گردید؟ آیا قلب و دل و جان ما گران بهاترین وجود مان نیست؟ آیا تقدیم آنها به هر کس که خوشمان آمد، عاقلانه است؟
3-تعریف دوستی دختر و پسر:منظور ما از دوستی دختر و پسر آن نوع رابطه ای است که صمیمانه و گرم و عمدتاً پنهانی و از طریق دیدارهای مخفیانه، رد و بدل کردن نامه، تلفن… ایجاد می گردد.
4-این نوع دوستی آری یا نه؟ در مجموع معتقدیم که این نوع دوستی ها از نظر عقل، دین، عرف، تجربه و…صحیح نیست .
عوامل شکل گیری روابط دختر و پسر
مقصود از دوستی دختران و پسران رابطه ای است نسبتاً صمیمانه و گرم و عمدتاً پنهانی که از طریق دیدار های مخفیانه، رد و بدل کردن نامه و ایميل و یا برقرار ساختن ارتباط تلفنی بین دختر و پسر ایجاد می شود . این دوستی ها دارای ویژگی ها و تبعاتی است که باید مورد شناسایی و تحلیل قرار گیرد.
دختری پانزده ساله از کرج ضمن نامه ای نوشت که : « من دختری هستم که به علت کمبود محبت در خانواده سال گذشته به ناچار دست به خودکشی زدم ؛ ولی بعد از اینکه دو ساعت حالم بد بود مادرم مرا به بیمارستان برد و از مرگ حتمی نجات داد. خواهری دارم تقریباً ده ساله مادرم بیشتر به او احترام می گذارد؛ اما احترام من را نگه نمی دارد. در همه جا غرور مرا می شکند ولی برای خواهرم احترام بسیار قائل است و از او تعریف می کند البته من در گذشته اشتباهی مرتکب شده با پسری دوست شدم که در همسایـگی مـا می زیسـت. به خـدا من نمی خواستم چنین کاری کنم ، ولی براثر کمبود محبت و تحریک دوستان مجبور به این کار شدم. از وقتی که مادرم فهمید هر کاری که می کنم ، سرزنش و فحاشی می کند». این نامه نمونه ای است از آسیبی که دختر به دلیل دوست شدن با پسر همسایه در محیط خانواده، با آن روبرو بوده ، این آسیب نه تنها جایگاه او را در خانواده مورد تردید قرار می دهد، بلکه احترام به خود و شرافت و کرامت نفسانی دختر را نیز با آسیب مواجه می سازد. نامه دیگری مربوط به دختر خانمی از روستايي در خراسان است. او در قسمتی از نامه خود چنین می نویسد: « دختر همسایه ما که چند سالی بزرگتر از من بود و نامزد داشت، مرا با برادر شوهرش آشنا ساخت. من بعضی وقتها که به خانه آنها می رفتم، دختر همسایه مرا فریب داده ، به دروغ حرفهایی از طرف برادر شوهرش به من می گفت. من هم با خود گفتم ، شاید برادر شوهر این دختر با من ازدواج کند و به این ترتیب با او آشنا شدم حدود یکسال و نیم از آشنایی من با او می گذشت که یکی از اقواممان باخبر شد و به برادر من خبر داد او به اتفاق برادر ديگرم که تازه از سربازی آمده بود، مرا به باد کتک گرفتند، آنقدر آن دو مرا زدند که از دماغ و دهان من خون جاری شد و حالت تهوع به من دست داد. از آن روز بدبختی واقعی من شروع شد. الان چهار سال و نیم از آن زمان می گذرد و من در خانه مثل پرنده ای در قفس هستم و به انتظار نشسته ام که یکی بیاید و مرا از این زندان غم و تنهایی نجات بدهد» .
این نامه نیز یک مورد از آسیب های اجتماعی را برملا می سازد که دختر بر اثر هم صحبتی با یک پسر دچار آن شده است. در این نامه نیز ما می بینیم که آسیب در درجه اول متوجه دختر است که می باید آن را تحمل کند.
برقراری این گونه ارتباط ها فرآیند عوامل گوناگونی است که برخی از آنها عبارتند از:
الف) ضعف بینش مذهبی
نوجوان یا جوانی که از لحاظ بینش قائل به مرز بین محرم و نامحرم نیست، آمادگی بیشتری برای گرفتار آمدن در چنین دامی را دارد. این مشکل در صورتی رفع می شود که والدین به بینش دهی صحیح به فرزندان رو کنند و اوامر و نواهی خود را با دلایلی همراه سازند.
ب) عدم رعایت حجاب
ضعف بینش مذهبی در دختران باعث بی توجهی به مسئله پوشش و حجاب سالم می گردد. از آنجا که غریزه تبرج امری طبیعی در دختران است و از سوی دیگر، دختران جوان توجهی به مهار و کنترل این غریزه از نگاه شرع ندارند، بی حجابی در جامعه امری رو به رشد می گردد که پیامدهای اولیه آن چیزی جز ارتباط های غیر اخلاقی نیست.
ج) آرایش های نا مناسب دختران
دختران خود موجودی جذاب و ذاتاً باعث تحريک و جلب توجه مردان هستند. اگر این شخص به آرایش ظاهری مبادرت ورزد و در اجتماع ظاهر گردد، این جذابیت دو چندان شده و باعث جلب توجه جنس مخالف می شود. نهی شارع مقدس از نمایان کردن آرایش زنان دراجتماع، حکمی برای کنترل ارتباطات نامشروع است که باید به آن بیشتر توجه شود.
د)وجود الگوهای منحرف كننده
سن نوجوانی و زمان گذار از آن حساس ترین دوران زندگی هر فرد به شمار می آید. در این دوران، هر نوجوانی به دنبال معیار و الگویی برای رفتار خود است. چنانچه در این الگو گیری مشورت داده نشود، ممکن است الگویی را برگزیند که او را به سوی انحراف سوق دهد. قرآن کریم نیز به این مهم توجه نموده ، در چند مورد به معرفی الگوهای رفتاری مناسب اقدام کرده است. آیاتی که حضرت ابراهیم عليه السلام، پیامبر اکـرم صلي الله عليه و آله وسلّم، و زنان فرعـون و حضـرت مریـم سلام الله عليها را معـرفی می کند، از این قبیل هستند. عوامل دیگری نیز در این روند ارتباطی مؤثر است، عواملی از قبیل سهل انگاری برخی مادران و بی خبری پدران، اشتغال فراوان والدین وجود مشکلات عاطفی در خانواده دلایل جنسی و بالا رفتن سن ازدواج.1
پیامدهای اجتماعی روابط نادرست دختر و پسر
1-ایجاد روحیه بی اعتمادی در جامعه و خانواده: وقتی روابط بین دختر و پسر عادی شد، کمترین نتیجه اش آن است که افراد در موقع خواستگاری نیست به همسر آینده خود دچار شک و تردید می شوند که شاید دوست پسری یا دوست دختری داشته باشد. همین بی اعتمادی سبب نگرانی و اضطراب شده ،چه بسا همین اضطراب در آینده زندگی آنها، اثری مخرّب می گذارد.
2- افزایش طلاق و فرو پاشی خانواده ها: تصور کنید با شخصی ازدواج کرده اید و بعد از مدتی متوجه می شوید که همسر شما قبل از ازدواج دوست دختر یا دوست پسر داشته است، چه حالتی به شما دست می دهد؟ حتی بر فرض اگر همسر شما همان دوست قبل از ازدواج شما باشد، آیا احتمال نمی دهید بعد از ازدواج نیز به دوستی های قبل خود ادامه دهد؟ آیا شما همیشه مراقب او هستید؟
طبق آخرین تحقیقات افرادی که قبل از ازدواج با یکدیگر رابطه داشته اند، بعد از ازدواج در حل مشکلات خود عاجزند؛ چرا که نسبت به یکدیگر بسیار بد بین هستند. بنابراین، کسی که قبل از ازدواج عادت داشته که به نامحرم نگاه کند و همین نگاه مقدمه دوستی هایش باشد. پس از ازدواج هم به نامحرم نگاه خواهدکرد و چه بسا دختری یا زنی در نزد او از همسـرش زیبا تر جلوه کند. همین امر مقدمه ای می شود جهت بهانه گیری ها و بد خلقی ها که نتیجه نهایی آن طلاق است. بنابراین نتیجه این دوستی ها، طلاق بیشتر و تبعات سوء طلاق مثل فرزندان طلاق، مشکلات روانی و روحی خصوصاً نسبت به خانم ها، عدم رغبت جوانان به تشکیل خانواده و تزلزل در نسل ها است.
3- محرومیت از ازدواج پاک
هر انسانی در سرشت و نهاد خویش، به دنبال پاکی و نجابت است. دخترانی که در پی روابط آلوده هستند در حقیقت، پا به سرنوشت خود زده اند و این امر باعث می شود که آنان به جرم آلودگی به این روابط، شرایط ازدواج پاک را از دست بدهند و اگر بـه وسیلـه این گونه روابط ناسالم در ازدواج پسران نیز تأخیری ایجاد شود،دختران بیش از پسران، در معرض این آسیب قرار میگیرند. روابط دختر و پسر پیش از آنکه مفید باشد، تهدید کننده نهاد خانواده در جامعه به شمار می آید. با نگاهی به آمار می توان دید که آمار طلاق در بین کسانی که قبل از ازدواج ارتباط های دوستانه داشته اند، بالا تر است. از طرفی آشنایی و ارتباط دختر و پسر در محیط اجتماعی، بیشتر از آن که معرفتساز باشد، فروزنـدۀ هوس ها و معرفت سـوز است. عمدتاً دیده می شود فرد آنگونه که هست خود را نشان نمی دهد یا به سبب محبت و عشقی که ایجاد شده، نمی تواند عیوب طرف مقابل و جوانب مختلف قضیه را بسنجد در این صورت بیشتر رفتارها در آشنایی های خیابانی به شکل تصنعی ابراز می شود.1
4- انجام ازدواج های عشقی
این گونه ازدواج ها جنبه عقلانی ندارد و صرفاً عملی عاطفی محسوب می گردد و به گفته بسیاری از روان شناسان عشق اولیه معمولاً پایدار نمی ماند، از این رو، در بیشتر موارد به طلاق و جدایی می انجامد.
به گفته مولوی:
عشق هایی کز پی رنگی بود
عشق نبود عاقبت ننگی بود
5-برقراری ارتباطات جنسی نامشروع
6-احتمال استمرار جنسی نامشروع بعد از ازدواج 1
7- افت آموزش و ترک تحصیل
با توجه به آزمایش های میدانی که صورت گرفته، این گونه ارتباطات باعث بروز عشق و عاشقی و افتادن به ورطه خیال می شود که نتیجه آن در اغلب موارد افت شدید تحصیلی و در مواردی نیز ترک تحصیلی است.
8-سر کوب شدن استعداد ها: یکی از مهمترین عواملی که با وجود رشد نیروهای جسمی ، فکری و روحی نوجوانی، مانع از به جریان افتادن صحیح و اصولی آنها و تأمین سعادت آیندۀ او می شود، تسلط میل جنسی بر وجـود می باشد. عدم کنترل این میل سبب می شود که تمام حواس و توجهات انسان و تمام قوای جسمی و مغزی او معطوف هوس بازی ها شود و اگر عملاً هم موفق به هوس بازی نگردد، تمام فکر و ذهن او به وسیله این خیالات و افکار اشغال شده و مجالی برای کار دیگری و شکوفایی اندیشه و استعدادش پیدا نمی کند. این شعله ای که در سراسر وجودش زبانه می کشد، تمام تر و خشک را با هم می سوزاند و شکوفایی تازه در گلزار شخصیت معنوی اش را طعمه آتش سوزان می کند .
بنابراین ما برای اظهار محبت به جنس مخالف - چه منشا سوء تفاهم بشود و چه سوء تفاهمی را به دنبال نداشته باشد- دلیل موجه و قابل قبولی را نمی شناسیم و در واقع اگر هم باعث سوء تفاهم نشود، باعث سوء رفتار می شود و بـه تدریج دو طـرف در گردونـه ای وارد می شوند که چه بسا هیچ کدام خواستار آن نبودند؛گردونه ای که گاهی گردش آن مستلزم هزینه کردن تمام انرژی روانی و جسمانی فرد و قرار گرفتن در بن بست شدید است. لازم به ذکر است که این سخن، یک ادعای صرف و بدون پشتوانه و دلیل نیست، بلکه مراکز مشاوره ای که در سطح دانشگاه ها فعالیت می کند، نامه های متعدد از جوانانی که در چنین دامی قرار گرفته اند دریافت می کنندکه آن را تایید می کند. جالب این است که تقاضای کمک و فریاد رس از افرادی است که معمولاً در ابتدای کار، به خود مطمئن بوده اند و تصمیم جدی شان آن بوده که وارد ارتباط احساس و غیر معقول و از نظر اخلاقی غیر صحیح نشوند و تنها می خواسته اند در حد ارتباط عادی و یا اظهار محبت باطنی با طرف مقابل داشته باشند،اکنون نمونه ای از این روابط را زبان این افراد می شنویم:
«دختری 19 ساله ام. قبل از ورود به دانشگاه با هیچ پسـری ارتباط نداشته ام خـودم در اقوام و فامیـل از ماجـراهای دوسـت های خیابانی کاملاً خبرداشتم و همیشه مواظب بـودم… کم کم با بچه ها خو گرفتم و سلام و احوالپرسی با آنها برایم عادی شد.آنها هم به ما سلام می کردنـد. مدتی بعد از سلام کردن به پسرها هم شروع می شد…تا اینکه روزی یکی از آن ها گفت: ببخشید،مدتی است شما را زیر نظر دارم و از اخلاق شما خیلی خوشم آمده، اگر لطف کنید مدتی با هم دوست باشیم، حالـم خیـلی خراب شده- حدود 3 ساعت فقط گریه می کردم و افسوس می خوردم که… یک روز که برای درس خواندن به پارک رفته بـودم، قـدم زدن های دختر و پسرهای جوان، دو به دو با هم توجه ام را جلب کرد و حواسم حسابی پرت شد ناگهان تصمیم گرفتم … تصميم تازه ای گرفتـه بـودم، تصمیمـی کـه از آن هراسی داشتـم و بیشتـر از همه می ترسیدم که به خطا و گناه افتاده باشم.. چند هفته ای بود که حتی یک کلمـه هـم درس نخـوانده بـودم، بـی انگیـزه و بی حوصله شده بودم …تا اینکه تصمیم خود را عملی کردم و اکنون چند ماهی است که با دختری رابطه ی تلفنی دارم.. شرایط بد گذشته ام جای خود را به شرایط بدتر امروز داده زندگی ام آرامش قبلی را ندارد و نمی دانم این وضع تا کجا می خواهد ادامه یابد؟!… این دختر اکنون ظاهراً جای خالی همه چیز و همه کس رابرایم پر کرده، اما چه فایـده که در زنـدگـی بیرون و واقعی من، هیچ جایی برای او نیست. می ترسم که به آلودگی و ناپاکی بیشتر کشیده شوم و کم کم به سوی لجن زار گناه کشیده و در آن غرق شوم.1»
9-پوشش دختران، مانع رشد و كمال آنها نیست!
پوشش مطلوب برای دختران، مانع هیچ گونه فعالیت فرهنگی، اجتماعی ، اقتصادی و سیاسی نیست. آنچه موجب به هم ریختگی جامعه و فلج شدن نیروهای فعال اجتماع می گردد، آلوده شدن محیط کار و تحصیل و… با آزاد گذاشتن لذت جویی ها، و چشم چرانی های مردان و میدان دادن عشوه گری ها و خود نمایی های دختران در محیط عمومی است. اگر در محیط دانشگاه، دختران، خود را به خوبی بپوشانند و هیچ گونه آرایشی نداشته باشند. بهتر درس می خوانند؛ فکر می کنند؛ به سخن استاد گوش می دهند. وقتی در کنار هر پسری یک دختر آرایش آرایش کرده و با وضع نا مناسب نشسته باشد؛ کدام روش مي تواند التهاب را در دختران و پسران کاهش می دهد و به نفع آنهاست؟ عقل کدام را تصدیق می کند؟ آیا اگر پسران ما در خیابان ،کوچه ، بازار ، مدرسه ، اداره ، کارخانه و… با رفتارهای فریبنده و سخنان و وعده های شعار گونه و غیر واقعی، دائماً در صدد یافتن دختران پاک و ساده و صمیمی جامعه باشند و هر بار، با فرو نشستن عشق های سطحی و خامشان به دیگری رو کنند، آرامش وامنیتی برای دختران ما باقی خواهد ماند؟ به تجربه ثابت شده که هر محیطی که در آن، رفت و آمد و آمیزش کمتری میان دو جنس بوده و پوشش صحیح و حریم خصوصی افراد رعایت شده است در آنجـا پسر ها و دخترها هم احساس آرامش بیشتری داشته و هم در کار و تحصیل موفق تر بوده اند.
عفاف، مصونیت است؛ تقریبا در تمامی فرهنگ ها و جوامع، دختر هر اندازه متین با وقارتر و عفیف تر حرکت کند و خود را پوشیده نگه دارد و کمتر در معرض تماشای بیگانگان قرار گیرد، بیشتر مورد احترام و ارزش پسر است حتی افراد بی بند و بار هم هنگامی که سر عقل می آیند و می خواهند تشکیل خانواده بدهند، برای گزینش همسر به دنبال دختری پاک و عفیف که تا قبل از آن با هیچ پسری رابطه نداشته باشد، می گردند. اصولاً افراد پاک و عفیف که به عفاف، شناخته شده اند، از دسترسی آزاد افراد منحرف و آلوده به دور هستند. قرآن کریم می فرماید: « رعایت حریم عفاف در روابط اجتماعی از سوی زنان، برای این است که به عفاف و پاکی شناخته شوند و از رابطه آزاد و اذیت بیمار دلان، به دور باشند.»
خود نمایی با عرضه کردن خود به نامحرمان، از عزت و شکوه دختران می کاهد و علاوه بر آنکه زمینه را برای نفوذ افراد آلوده و ارتباط با آنان فراهم می سازد، پسران جوان را که باید مظهر اراده و فعالیت و شجاعت و مردانگی و تصمیم باشند، به افرادی هوس باز، چشم چران ، آلوده ، بی اراده و ضعیف، تبدیل می کند. البته اگر دختران در روابط اجتماعی خود در اجتماعات عمومی لباس ساده بپوشد، کفش ساده به پا کنند و با پوششی مناسب به مدرسه و دانشگاه بروند، قطعاً خودشـان هـم آرامـش روانـی بیشتری خواهند داشت و بهتـر درس می خوانند. چقدر خوب است که دختران جوان مسلمان، در اجتماع آن چنان رفتار کنند که علایم عفاف ، وقار ، سنگینی و پاکی در آن ها هویدا باشد و به این صفات شناخته شوند؛ تنها در این صورت است که بیمار دلان ( که به دنبال شکار می گردند) از او مأیوس می شوند. این تقریباً یک اصل همیشگی است که پسران ولگرد به دنبال دختران جِلف و سبک و خود نمای می گردند.
این گونه دختران گویی وضع لباس و پوشش راه رفتن و سخن گفتن شان معنا دار است و به زبان بی زبانی می گویند: به من توجه کن! به سوی من نگاه کن! مرا تعقیب کن! و… در حالی که عفاف و رفتار و حرکات سنگین و با وقار دختری دیگر می فهماند که دست تعرّض از این حریم کوتاه است و هیچ پسری جرأت نمی کند به او تعرّض یا بی احترامی کند. دختران خوب جامعه ما، انصاف دهند که آیا حقیقت جز این است؟1
پيامدهاي روحی و روانی ارتباط دختر و پسر
1- بيماري رواني و ناامني
الف) اضطراب: از آنجایی که این نوع رابطه در فرهنگ عمومی کشور ما جایی ندارد و نوعاً مطرود والدین و خانواده هاست؛ لذا یک نوع اضطراب و نگرانی دائمی در مورد فاش شدن رابطه برای طرفین وجود دارد. نوع دیگر از اضطراب و نگرانی که معمولاً بر این گونه روابط حاکم بوده ، بیشتر گریبان گیر دختران است، ترس از بی وفایی و خیانت طرف مقابل است .
ب)افسردگی: چون این روابط دوستانه غالباً به ازدواج منجر نشده، اغلب همراه با بی وفایی و خیانت است، باعث رنجش و احساس یأس و سرخـوردگی در فـرد شده ، موجبـات افسردگی شدیـد او را فراهـم می کند.
2- از بین رفتن کرامت نفسانی و غرق شدن در شهوات: اگر انسان ارضای غرایز و شهوت را تنها هدف زندگی بداند، دیگر معنا ندارد که راه مخصوصی را برای آن در نظر بگیرید، بلکه در نظر او هر عاملی که بهتر و بیشتر در خدمت شهوات قرار گیرد (چشم چرانی، روابط نامشروع، خود ارضایی، میل و اعتیاد به تماشای عکس ها و فیلم های مبتذل و…) مو به مو پسندیده خواهد بود، هر چند در ستیزبا ضوابط عقلی و دینی باشد و به نابـودی شرافـت انسانـی و جامعـه بشری منجر می شود.1 عامل اصلی انحرافات اخلاقی و تضعیف باورهای اعتقادی در غرب، همین طرز تفکر؛ یعنی نگرشی استقلالی به غرایز است. این مسأله باعث شده که تمامی ارزشهای انسان زیر پا گذاشته شود و افراد در مسیر انحطاط و تباهی سیر کنند. در واقع مشکلات و معضلات اخلاقی و اجتماعی، چون: قتل، جنایت، خودفروشی، اختلالات روانی، تزلزل پیوند خانوادگی و.. همه معلول اصلی لذت جویی و حکومت غرایز و روابط آزاد و مختلط و از میان رفتن اهداف بلند انسانی است.
3-نگرانی بر ملا شدن ارتباط
این گونه روابط از آنجا که به دور از چشم والدین برقرار شده است، در هر دو طرف یک حالت ترس و اضطراب به خاطر آشکار شدن آن به وجود می آید که می تواند در روند سالم زندگی فردی شخص تاثیری منفی بر جای گذارد.
4-نگرانی والدین
این نگرانی پس از آشکار شدن ارتباط فرزند بادیگران برای آنها حاصل می شود و باعث روان پریشانی افراد خانواده می گردد و زندگی سالم آنها را دچار نگرانی و اضطراب می کند.
5- خودکشی
6-خیانت به همسر آینده: اغلب دختران وپسران و پسرهایی که با هم ارتباط دارند و بطور نا مشروع به برخی از نیازهای روانی و جسمانی شان پاسخ می دهند، با هم ازدواج نمی کنند و پس از پایان دوره ای که با هم مرتبط بودند، با شخص دیگری ازدواج می کنند و این خیانتی به همسر آینده شان است .آنان حق ندارند برای افراد دیگری که از سر فریب و تفنن با او دوست شده اند، این سرمایه را هزینه کنند؛ اما متأسفانه برخی این خیانت را مرتکب می شوند و با ارتباط نامشـروع با دیگـران، حقـوق همـسر آینـده خویش را از بین می برند که این عمل کانون گرم خانـواده را در معرض تهدیـد قـرار می دهد.
حال به طور خلاصه به نكاتي در اين رابطه اشاره مي گردد:
1-کمرنگ شدن اعمال و افعال معنوی و عبادی که وسیله رسیدن انسان به کمال است.
2- تهديد شدن آبروی اجتماعی و خانوادگی .
3-ترویج فرهنگ غرب که در صدد نابود کردن اسلام است.
4-دلسرد شدن نسبت به تشکیل خانواده
5-تحریک غریزه جنسی و به دنبال آن بیماری های عصبی و از بین رفتن قوای جسمی
6-افت تحصیلی و…
براي رهايي از اين وضعيت ودور شدن از آثار زيانبار آن لازم است امربه معـروف ونهـي از منكر گردد.امـر به معـروف ونهـي از منـكر را مي توان به صورت هاي گوناگون از جمله تذكر لفظي انجام داد تا وظيفه ي اساسي مومنان در اين زمينه به عمل آورده شود وجامعه وافراد از هر گونه آسيبي به دور بمانند.
7- از بین رفتن تمرکز حواس: از آن روی که این گونه روابط معمولاً با یک گفتگوی ساده شروع مي شود؛ اما همواره در این سطح باقـی نمی ماند، بلکه رفته رفته بر میزان و کمّیت آن افزوده می شود و تا آنجا پیش می رود که تمام انرژی عاطفی فرد را گرفته ، صرف این رابطـه می نماید و حداقل یکی از طرفین یا دو طرف احساس وابستگی شدید به دیگـری نمـوده ، تمـام قـوای روحی و روانـی او درخدمت این رابطه در مي آيدو تمرکز حواس برای امور مهم دیگر زندگی مانند تحصیل عبادت، تفکر در امور مهم زندگی و.. امری غیر ممکن خواهد شد.
نتیجه
بطور کلی در مواجهه با پدیده های انسانی و از جمله روابط انسانی، نبايدخواهان پی ریزی یک نوع رفتار اجتماعی خاص و تأسیس پدیده ای یا رابطه ای نو بود.اسلام در حالیکه برای رابطه انسانی با خداوند شکلی خاص و بدیع همانند نماز، حج و اعتکاف و… را ابداع و تأسیس می کنـتد و آن را به بندگانـش می آمـوزد ولی در زمینه ارتباط های میان فردی و روابط اجتماعی انسانی از قبیل ارتباط اقتصادی نوعی خاص از ارتباط را ابداع نکرده و برکرسی نوآوری تکیه نمی زند بلکه بیشتر نـگاه تأییدی دارد و رابطه موجود را تأیید یا رد می کند.
بنابراین در متون دینی نباید به دنبال کشف و آشنایی با شکل ارتباط دوستی با دختر و پسر یا ارتباط با جنس مخالف گشت بلکه باید شکل اولیه آن را از آنچه در جامعه متداول است جست و جو و آنگاه نظر دین را در مورد آن جویا كننده باشد که آیا خداوند این شکل موجود از ارتباط را می پذیرد یا برآن اصلاحیه و یا رد می زند؟
ارتباط کلامی بین دختر و پسر اشکالی ندارد [نفی دیدگاه منع شدید] اگر رابطه دختر و پسر نامحرم جز در موارد ضروری قطع شود، دیگر این چشم چرانی ها و این مقایسه ها پیش نخواهد آمد و روز به روز بر نشاط و استحکام خانواده ها افزون می شود و دیگر شاهد خبرهای ناگوار بودن دختران در جراید و روز نامه ها نخواهیم بود. دیگر در دبیرستانها و دانشگاهها شاهد رابطه دختران و پسران نخواهیم بود و آمار طلاق و فساد و فرزندان بی سرپرست و دارای مشکل روحی، پایین خواهد آمد.
فهرست منابع و مآخذ
1-قرآن کریم
2-نهج البلاغه، دشتی، محمد
3-دکتر اکبری، ابوالقاسم، مشکلات نوجوانی و جوانی، ناشر: نشر رشد و توسعه، چاپ اول، پاییز1381.
4-استاد امینی، ابراهیم، انتخاب همسر، شرکت چاپ و نشر بین المللی 1378 چاپ شانزدهم، تابستان 1388.
5-باجلان، محمد حسن، آقا بابایی اسماعیل، مسائل و مشکلات زنان و اولویت ها و رویکردها، دفتر مطالعات و تحقیقات زنان، چاپ سپهر، چاپ اول پاییز 1380.
6-کریم خانی، حمزه، تحلیلی بر روابط دختر و پسر، نشر یاس، چاپ دوم 89، چاپ کمال الملک.
7-علامه محمد حسین، طباطبایی، زن در اسلام، دفتر تنظیم و نشر آثار علامه طباطبایی، چاپ باقری؛ چاپ اول 1384
8-محمدی نیا، اسدالله، آیین همسر داری، نشربسیط اکبر، چاپ پنجم، تابستان 1388 چاپ سیدالشهدا.
9-ماجرا جو، محسن، نیازهای و روابط دختران و پسران، انتشارات پارسایان، چاپ هفتم 1383.
10-جمعی از پژوهشگران، زیر نظر محمد علی رضایی اصفهانی، روابط دختر و پسر جلد 2، انتشارات پژوهش های تفسیر و علوم قرآن، چاپ اول 1385، چاپ کوثر.
11-مقامات برگزیده و سمینار مسائل نوجوانان و جوانان، معاونت پژوهش دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان، چاپ اصفهان، چاپ اول تابستان 1373.
12-جایگاه زن در اندیشه امام خمینی (ره)، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی چاپ اول تا پنجم آثار امام خمینی (ره) با همکاری مطالعات و تحقیقات فرهنگی و ادارات فرهنگی و ارشاد اسلامی.
13- دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، معاونت اعزام و تبلیغ،کتاب ره توشته راهیان نور، دفتر بوستان قم.
14-کتاب زنان، شماره 24و 25، فصلنامه شورای فرهنگی اجتماعی زنان.
15-کتاب شمیم معرفت، فصلنامه کمک آموزشی، سال هفتم، زمستان 1389، شماره 25.
16-کتاب بشارت، موسسه معارف اسلامی امام رضا (ع)، شماره 5، خرداد و تیر ماه 1377، چاپ خانه بزرگ قرآن کریم.