از کجا بفهمیم که یک مسلمان، مؤمن و شیعه واقعی هستیم و ایمانمان قلبی است یا نه؟
آدمی تمامی باورها و علایق و نفرتهای خود را به خوبی میشناسد، مثلاً میداند که پدر و مادرش را چقدر میشناسد، چقدر دوست دارد و چه میزان قبول دارد؟ چه چیزی را دوست دارد و از چه چیزی بدش میآید. پس به راحتی با اندک توجهی به خود میفهمد که خدا را چقدر میشناسد، چقدر دوست دارد و چقدر قبول دارد و چه میزان عبد و تسلیم اوست؟
البته شناخت و محبت، که ریشه و عامل گرایش و حرکت هستند، زبانی و یا ادعایی نیست، بلکه مشخصههایی دارند که به آنها امتحان نیز گفته میشود. به عنوان مثال: نمود محبت به مادر و پدر چیست؟ آیا فرزند ترش رو، بداخلاق، بیادب، بیرعایت، پرخاشگر و … نسبت به والدین، میتواند مدعی گردد که آنها را دوست دارد و قدرشان را میداند؟ پس هر ادعایی، امتحانی دارد.
*- اعتقاد به خدا، اسلام، پیامبر اکرم و اهل بیت عصمت و طهارت علیهمالسلام و قرآن کریم نیز همینطور است. انسان به راحتی میفهمد که چقدر خدا را میشناسد، چقدر باور دارد، چقدر تسلیم است، چقدر مشتاق اوست، چقدر میل به وصال و لقاء دارد، چه میزان اوامر الهی را بر خواهشهای نفسانی خود و دیگران ترجیح میدهد، چقدر از گناه بیزار است و اگر مرتکب شد، پشیمان شده و توبه میکند، چقدر به نماز علاقه دارد، چقدر تلاوت قرآن مینماید، چقدر در شناخت و خودسازی تلاش دارد و …؟ اینها همه نشانههای و محکهای اسلام، ایمان و تشیع است.
*- البته مشخصههای بسیاری در کلام وحی و نیز فرمایشات نورانی اهل عصمت علیهمالسلام در خصوص مسلمانی، ایمان و اعتقاد و پیروی اهل بیت علیهمالسلام بیان شده است، خُب انسان به راحتی میتواند دریابد که چقدر دارای این مشخصات است؟
به عنوان مثال در قرآن کریم در مشخصات مؤمن فرمود:
«قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ * الَّذِينَ هُمْ فِي صَلَاتِهِمْ خَاشِعُونَ * وَالَّذِينَ هُمْ عَنِ اللَّغْوِ مُعْرِضُونَ * وَالَّذِينَ هُمْ لِلزَّكَاةِ فَاعِلُونَ * وَالَّذِينَ هُمْ لِفُرُوجِهِمْ حَافِظُونَ …» (المؤمنون، 1 به بعد)
ترجمه: به راستی که مؤمنان رستگار شدند * آنان که در نمازشان خشوع میورزند (فروتنند) * و آنان که (از سخن، عمل، تخیل و …) بیهوده روی گردانند * و آنان که به (دادن) زکات عمل میکنند * و آنان که نگهدار شهوت (جنسی) خود هستند (پاکدامنند) و … .
هم چنین در آیات قرآن و احادیث آمده است، مؤمن، خدا را هدف میگیرد و خود را برای او خالص میکند، مؤمن عمل صالح انجام میدهد [ایمان در عمل متجلی میگردد]، مؤمن دروغ نمیگوید، غیبت نمیکند، تهمت نمیزند، نمّامی (سخن چینی) ندارد، به خود و دیگران ظلم نمیکند، خوش اخلاق است، صله ارحام دارد، به پدر و مادر نیکی میکند، جواد است و نه بخیل و … .
البته اینها همه صفات کمالیه هستند و کمال نیز محدود نیست، پس هر کس بیشتر این صفات را در خود بروز داد، مؤمنتر است.
حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام فرمودند: «الاسلام هو التسلیم». اسلام تسلیم شدن است و انسان به راحتی میفهمد که تا چه اندازه تسلیم است و تا چه اندازه به اسلام شوق دارد؟