مدیریت استانی کردستان

نخستین کارگاه آموزشی مهارت افزایی اساتید راهنما و معاونین پژوهشی مدارس علمیه خواهران استان کردستان برگزار گردید.

حجت الاسلام و المسلمین محمد صالحی مدیر حوزه های علمیه خواهران استان کردستان خاطر نشان کرد: در این کارگاه آموزشی که به مدت 3 روز در شهرستان سنندج برگزار گردید فراگیران با اهداف و انواع پژوهش - اصول پژوهش - شرایط انتخاب موضوع - تحقیقات میدانی - استفاده از نرم افزارها و علوم کامپیوتری آشنا شدند و از کتابخانه مرکزی شهر بازدید به عمل آمد و در آنجا نیز آموزش هایی درباره کتابخانه ، کتابهای مرجع و مسائل مربوطه صورت پذیرفت.

وی یادآور شد در این دوره آموزشی اساتیدی چون حجه الاسلام و المسلمین مغیثه ، احمدیان ، زمانی و رستگار به تدریس پرداختند.

جلسه دفاعیه 15 نفر از خواهران طلبه حوزه های علمیه فاطمه الزهرا (س) شهرستان بیجار و الزهرا (س) شهرستان قروه در مورخه های 91/4/10 و 91/4/11 در مدیریت استانی کردستان در سنندج برگزار گردید.

در این جلسه دفاعیه ، استاد داور جناب آقای حسینی پناه به همراه 4 نفر از اساتید راهنما جناب آقای صفی زاده و خانم ها احمدزاده و ملاولی و منتشلو حضور داشتند.

روزی ابوریحان درس به شاگردان می گفت که
خونریز و قاتلی پای به محل درس و بحث نهاد …

شاگردان با خشم به او می نگریستند
و در دل هزار دشنام به او می دادند که چرا مزاحم آموختن آنها شده است .
آن مرد رسوا روی به حکیم نموده چند سئوال ساده نمود و رفت …
فردای آن روز، شاعری مدیحه سرای دربار، پای به محل درس گذارده
تا سئوالی از حکیم بپرسد شاگردان به احترامش برخواستند
و او را مشایعت نموده تا به پای صندلی استاد برسد.

که دیدند از استاد خبری نیست هر طرف را نظر کردند اثری از استاد نبود …
یکی از شاگردان که از آغاز چشمش به استاد بود و او را دنبال می نمود
در میانه کوچه جلوی استاد را گرفته و پرسید:
چگونه است دیروز آدمکشی به دیدارتان آمد پاسخ پرسش هایش را گفتید
و امروز شاعر و نویسنده ایی سرشناس آمده ، محل درس را رها نمودید ؟!
ابوریحان گفت:
یک بزهکار تنها به خودش و معدودی لطمه میزند ،
اما یک نویسنده و شاعر خود فروخته کشوری را به آتش می کشد…
شاگرد متحیر به چشمان استاد می نگریست که ابوریحان بیرونی از او دور شد …
ابوریحان بیرونی دانشمند آزاده ایی بود که هیچگاه کسب قدرت او را وسوسه ننمود
و همواره عمر خویش را وقف ساختن ابوریحان های دیگر کرد ، روانش شاد …

همه چیز در دست خداست
به غیر از حافظیّت خدا ، به هیچ چیز نباید اعتماد داشت . همه چیز در دست خداست ؛ در روایت است که لا حول و لا قوه الا بالله یعنی هیچ روگردانی از گناهان نیست مگر با حفظ و نگهداری خود خدا و هیچ نیرویی بر طاعت و عبادت خدا نداریم مگر به کمک و یاری خداوند .( تحف العقول ص ۴۶۸ )

گناه زهر است
هیچ ذکری بالاتر و مهمتر از عزم پیوسته و همیشگی بر ترک گناه نیست ؛ یعنی تصمیم داشته باشید اگر خداوند صدسال هم به شما عمر داد ، حتی یک گناه نکنید ،همچنان که اگر صد سال عمر کنید ، حاضر نخواهید شد یک بار تَهِ استکانی زهر بنوسید ؛ حقیقت و واقع گناه هم ، زهر و سَمّ است .

نخستین گناه شاید به ناکجا آبادبکشد!
اگر انسان یک گام در راه غیر رضای خدا بردارد، دیگر گامهای بعدی را نمی داندچه خواهد شد !همان گام اول ، او را به جاهایی که نمی داند، خواهد کشید .

شرط همه توسلات ، توبه است
- پرسش : آیا استفاده از خاک مدفن سیدالشهداء و آب زمزم – که اینقدر آنها را برای شفا یافتن سفارش می کنید – دعای ویژه ای هم دارد ؟
- پاسخ : شرط همه ی توسلات ، توبه است و غیر از توبه شرط دیگری ندارد .

در هر مرتبه ای هستید ، تقوا را مراعات کنید
آیت الله بهجت خطاب به نوجوانانی که بعد از تشرف امام رضا علیه السلام در مشهد خدمت ایشان رسیدند :
إنشاءالله مؤید ، مقبول الزیاره و محفوظ و معصوم از شرّ شیطانهای انس و جن و آفتهای دنیوی و اخروی و ظاهری و باطنی باشید.
در هر حال با خدا باشید و خدا را فراموش نکنید تا اینکه خودمان ، خودمان را فراموش نکنیم .
خداوند همیشه ، همه ی مردان و زنان مؤمن را موفق بدارد تا از صراط مستقیم به چپ و راست منحرف نشوند و از خداوند همیشه سعادت خودشان را بخواهند و تا ابد از شرّ و آفت شیطانهای انس و جن ، دوری کنند و به خدا و انبیاء او و اوصیای انبیاء و ملائکه ی مقرب ، نزدیک شوند .
هر کسی – با هر مرتبه ای که دارد – اگر از خداوند و انبیاء و راه انبیاء و اوصیاء دوری کند ، آخرش به همان اندازه ی دوری اش ، پشیمان خواهد شد و هر کس در هر مرتبه و هر جا و هر کاری باشد ، با نزدیک شدن به آنان، آخر کارش سعادت و خوشحالی است .
امید دارم خدا همه را در صراط مستقیم به گونه ای حفظ و تثبیت کند که گمراهان را بتوانیم به راه بیاوریم ، نه اینکه آنانی را که در راه مستقیم هستند ، گمراه کنیم .

گردنه ای که نمی توان از آن گذشت مگر . . .
در قیامت گردنه ای هست که کسی حقی از مردم بر گردنش باشد ، نمی تواند ازآن بگذرد ؛ یا باید از حسناتش به کسی که حق او را پایمال کرده ، بدهدیا . . . بالاخره تا مردم در آنجا از همدیگر راضی نشوند ، نمی تواننداز آنجا بگذرند .

چرا این اندازه از امام زمان علیه السلام دوریم ؟!
چرا این اندازه از امام زمان عجل الله فرجه دوریم ؟! ایشان که ما را می بیند و از همه ی موجودات ، ظاهرترند، پس چرا این اندازه غافلیم و آن حضرت علیه السلام را از خود دور می بینیم ؟! چرا این حضور قلبی را نداریم که از سوی ایشان هر لحظه به مطالبی دست بیابیم ؟!

شکر گزاری بر علم ما هم می افزاید
اگر ما شاکر باشیم ، خدا می داند چه اندازه بر علوم حقیقی ما افزوده می شود : « لئن شکرتم لأزیدنّکم » اگر سپاسگزاری کنید { نعمت } شما را افزون خواهم کرد . ( سوره ابراهیم ، آیه ۷ )

بیشتر بیاندیش !
یکی از طلاب که اهل جبل عامل بود و پس از تحصیل در نجف به وطن خود بازگشت و در آنجا بسیار مشهور شد ، در درس مرحوم آقا ضیاء اراکی شرکت می کرد و خیلی اشکال می نمود .
روزی آقا ضیاء به وی فرمود : « شما که این همه سال به درس ما آمدی ، یک سال هم در درس من حرف نزن ، تا پس از آن یفهمی اصلا من فارسی حرف می زنم یا انگلیسی یا . . . »

سفارش به نماز اول وقت و فراگیری علوم دینی
حضرت آیه الله بهجت قدس سره در دیدار با مسئولان دانشگاه علوم پزشکی تهران ، با اشاره به دقت در تعلیم و تربیت دانشجویان ، بر وجوب همّت در تعلیم اسلامی دانشجویان ، تأکید کردند و فرمودند : (دانشجویان و انسان مسلمان به هر مقامی نائل شوند ، باید مطالعه ی اسلامی و دینی داشته باشند و از محرمات بپرهیزند .
اگر دانشجو از مسائل دینی آگاه باشد ، کار حرام انجام نمی دهد و گرفتار گناه نمی شود .
باید آن اندازه همت داشته باشیم تا گنجهایی را که رسول الله صل الله علیه و آله و سلم در روایات برای ما قرار داده اند ، بیرون بکشیم و به دست جوانانمان بدهیم .اگر جوانان درس نخوانند ، انحراف از دین برای آنان محتمل است . انسان باید دنبال هدایت برود ، نه اینکه دنبال راهی برود که عاقبتش هلاک ابدی باشد . باید ان قدر درس بخوانند که گویی انان را در محفظه ی مطمئنی گذاشته اند که شیطان ها در آنان اثر نمی کنند . )
حضرت آیت الله بهجت قدس سره سپس با تأکید بر نماز اول وقت افزودند : ( یکی از استادان اخلاق در نجف می فرمود : من ضامنم اگر کسی نمازهای پنجگانه را در اول وقت بخواند به مقامات عالیه می رسد ؛ اگر کسی این کار را کرد و به مقامات عالیه نرسید ، بر من لعن بفرستد . اطباء باید فقیران را هم معاینه کنند . اگر فقیر ، خودش نتواند از طبیب تشکر کند ، صاحب کار { خداوند و صاحب الزمان علیه السلام } می بیند و تشکر می کند .

شما بر کافران اثر بگذارید ، نه آنها بر شما
باید خیلی خیلی ملتفت باشیم که از مفاد إنّی تارک ٌ فیکم الثقلین – که قرآن و عترت است و خدا آنها را برای ما قرار داده است – جدا نشویم و گر نه در دارالضّیافه ی گرگها قرار می گیرید . همه ملتفت باشید -که از قرآن و اهلبیت علیهم السلام که باطنشان یکی است – جدا نشوید به این طرف و آن طرف نروید زیرا منحرفان به فانیات تعلبق دارند و سخنانشان یا باطل است یا دروغ .
بنابراین با کافران و سرانشان و افراد مانند انها ، ابدا رفاقت و دوستی – و هر چه بدین معناست – نداشته باشید. اگر هم یک مصاحبتی با آنان کردید ، شما باطل انها را بگیرید و { عقائد } حق را به آنها بدهید ؛ نه اینکه آنها باطلشان را به شما تزریق کنند یا حق شما را از دستتان بگیرند .

کاری کنید که نیاز به کشتن حیوانات موذی نباشد
شخصی از حضرت آیت الله العظمی بهجت پرسید در خانه مان مورچه زیاد است ؛ آیا کشتن آنها اخلاقا پسندیده است ؟
آقا فرمودند : به جای کشتن ، مقداری نفت جلو لانه شان بریزید . وی گفت : حالا که در خانه پخش شده اند چه کنیم ؟
آقا با تبسمی فرمودند : {یا أیها النمل } ادخلوا مسکنکم لا یحطمنّکم سلیمان و جنوده (سوره نمل آیه ی ۱۸ )

امتحانات نیمسال دوم سال تحصیلی 91-90 طلاب غیر حضوری سطح 3 رشته فقه و اصول و تفسیر و علوم قرآنی استان کردستان به پایان رسید.

به مناسبت میلاد با سعادت سومین مهر سپهر سروری حضرت اباعبدالله الحسین (ع) و برادر با وفایشان علمدار کربلا اباالفضل العباس (ع) و فرزند بزرگوارشان سیدالساجدین امام زین العابدین (ع) مراسم جشن و سروری درمدرسه الزهرا قروه برگزار گزدید.

در این مراسم سرکار خانم موسوی مدیر مدرسه علمیه الزهرا (س) قروه به سخنرانی درباره امام حسین (ع) و تبریک این روز و نامگذاری آن به نام روز پاسدار و همچنین تبریک میلاد حضرت عباس (ع) و نامگذاری آن به نام روز جانباز پرداختند.

در این مراسم روحانی به همت معاون فرهنگی مدرسه تراکتهایی شامل جملات و احادیثی از امام حسین (ع) و امام سجاد (ع) در بین طلاب توذیع گردید.

در این مراسم قرائت سوره فجر توسط طلاب و هدیه آن به روح مطهر امام حسین (ع) از اهم برنامه ها بود. خواندن مولودی و پخش مولودی و شیرینی و شربت و ختم صلوات از دیگر برنامه های اجرا شده در این مراسم بود.

جنگ شیمیایی عراق علیه رزمندگان اسلام در عملیات والفجر 8

سلاح‌هاي شيميايي از جمله سلاحهاي غير متعارفي است كه عراق علي رغم ممنوعيت قانوني، بيشترين استفاده را از آنها كرد. استفاده از اين سلاح ها در جنگ خسارات جبران ناپذيري را به نيروهاي طرف مقابل وارد مي‌كند و توان نظامي آن را به شدت كاهش مي‌دهد. در اثر به كارگيري اين سلاح، افزون بر اين كه تعداد زيادي از نيروهاي دشمن قابليت عملياتي خود رااز دست مي‌دهند، مجبور به ترك منطقه جنگي مي‌شوند و بخش قابل توجهي از امكانات پشت جبهه نيز براي درمان مصدومان اين سلاحها به كار گرفته مي‌شود. اين سلاح‌ها هم چنين، اثرات رواني قابل توجهي را نيز وارد مي‌آورند.
در طول جنگ هشت ساله، توسل عراق به سلاح‌هاي شيميايي از جمله تاكتيك‌هاي پدافندي ارتش اين كشور براي پوشش نقاط ضعف نيروهاي زميني‌اش در برابر حملات زميني ايران بود. بعد از آزاد سازي خرمشهر، ارتش عراق تقريبا در تمامي عمليات‌هاي ايران از اين حربه استفاده كرد. هم چنين، در عمليات والفجر 8، با توجه به شكست سختي كه متحمل شده واهميت استرتژيكي مناطقي كه از دست داده بود، در حجم گسترده‌اي از اين سلاح‌ها استفاده كرد. وسعت مناطق آلوده شده، تنوع عواملبه كار رفته و تداوم استفاده از اين سلاح‌ها، طي اين عمليات در طول جنگ بي‌سابقه بود واز اين طريق، تلفات شديدي به نيروهاي خودي وارد شد. سند زير، گزارش دفتر تحقيقات بهداري قرارگاه كربلا است كه درباره حملات شيميايي عراق واثرات آن در عمليات والفجر 8 تنظيم شده است.
در تاريخ 23 و 24 بهمن ماه سال 1364 در منطقه عملياتي والفجر8، به ويژه فاو و حاشيه اروند رود، هواپيماها و توپخانه‌هاي عراقي حملات شيميايي متعددي را انجام دادند كه مهم‌ترين و موثرترين آنها در روز 23/11/1364 ساعت 5 بعدازظهر در منطقه فاو صورت پذيرفت.
در مرحله نخست، بين چهارده تا هجده فروند هواپيما به منطقه حمله كردند كه در كمتر از يك ساعت، تعداد آنها به 32 فروند رسيد. آنها به صورت دسته جمعي با هم پرواز مي‌كردند و به فاصله كوتاهي پس از بمباران يك دسته، دسته بعدي به منطقه وارد مي‌شوند. نيتجه‌اين روش آن بود كه پس از مدت كوتاهي، منطقه با غلظت بالايي آلوده مي‌شد.
عوامل مصرف شده عبارت بودند از:
1ـ خردل
2ـ اعصاب
3ـ سيانور
4ـ خفه كننده (از املاح سيانور)
5ـ يك نوع گاز خفه كننده ناشناخته كه كلرين و فشرن و كلرپيكرين هم نيست، و
6ـ يك عامل ناشناخته عصبي كه براي نخستين بار در اين عمليات به كار گرفته شد و ما آن را با نام عامل vx نام گذاري كرديم.
به احتمال قوي، سموم ديگري نيز كه هيچ گونه استاندارد نظامي جنگ شيميايي را ندارند و شايد ناخالصي‌ها و فضولات سمي كارخانجات شيميايي باشند.
نيزهمراه با سموم مزبور مصرف شدند. بدين خاطر، انواع نشانه‌هاي باليني در مجروحان مشاهده مي‌شد.
در حين بمباران شيميايي، بمباران با بمب‌هاي معمولي نيز صورت مي‌گرفت. از اين رو، علت آسيب شديد و شهادت برخي از برادران در واقع، تزريق شدن سم از اين راه به داخل خون بود.
از آن جا كه انواع عوامل سمي مزبور به طور هم زمان مورد استفاده قرار گرفتند، در يك رزمنده ، هم نشانه‌هاي مسموميت با خردل، هم سيانور و هم اعصاب مشاهده شد.
شرايط مناسب جوي و جغرافيايي
در زمان حمله شيميايي، نسيم ملايمي مي‌وزيد و درجه حرارت حدودا 20 درجه سانتي گراد بود ـ كه حرارت مناسبي محسوب مي‌شد ـ از طرف ديگر، بخشي از منطقه بمباران شده، نخلستان بود. در اين مناطق، افزون بر نخل‌ها، كف زمين نيز انباشته از انبوه علف‌ها و گياهان بود؛ موضوعي كه در مجموع نقش مهمي در پايداري دراز مدت عامل در منطقه داشت.
از آن جا كه هر روز مقداري از اين سموم ـ به ويژه خردل ـ تبخير و از محيط خارج مي‌شد، دشمن براي حفظ غلظت گازهاي شيميايي به طور مدام همان مناطق را با گلوله‌هاي توپ شيميايي و نيز بمباران‌هاي محدود شيميايي هم چنان آلوده نگه مي‌داشت. البته، طي گزارشي نيز، به استفاده دشمن از هلي كوپتر براي آلوده سازي منطقه اشاره شده است. هم چنين، برخي از برادران شاهد استفاده از روش انتشار گاز با هواپيما بوده‌اند. نكته ديگر اين كه،دشمن شب‌ها، حتي گاهي در ساعت 2 نيمه شب گلوله باران شيميايي انجام مي‌داد، زماني كه برخي از برادران در خواب بودند.
بايد يادآور شد كه هر چند دشمن به تدريح بمباران‌هاي شيميايي را در كل منطقه عملياتي و نواحي پشتيباني آن گسترش داد، ولي بيشترين موفقيت را در منطقه نخلستان به دست آورد.
ارزيابي تقريبي از حمله شيميايي دشمن
آنها با اين اقدام توانستند در مدت كوتاهي، نيروهاي زيادي را به پشت جبهه تخليه كنند. با مقايسه آمار مجروحان شيميايي و عادي در روزهاي نخست عمليات، متوجه خواهيد شد كه تاثير حمله شيميايي بيشتر از مجموع حملات عادي است و جاي بسي تاسف است كه هنوز سلاح‌هاي شيميايي به عنوان يك موضوع فرعي در ذهن مسئولان نظامي مطرح است! برخي از مسئولان به علت ناآگاهي اعلام كردند كه عده زيادي از مجروحان شيميايي بي‌دليل به پشت جبهه تخليه شده‌اند يا ناراحتي خفيفي داشته‌اند كه نبايد تخليه مي‌شدند؛ بنابراين، بهداري را مورد سوال قرار دادند، ولي ما قويا يادآور شديم كه اين موضوع اشتباه است و تنها نتيجه آن،‌كم اهميت جلوه دادن حملات شيميايي دشمن و ناتواني ما براي پيش بيني‌هاي صحيح و برنامه ريزي مناسب بر عمليات‌هاي آينده خواهد بود.
با توجه به اين كه برخلاف عمليات گذشته در اين عمليات، برخي از نيروها مدت طولاني (يك ماه بيشتر) در غلظت كمگاز به سر برده‌اند كه پيش از اين، سابقه نداشته است؛ بنابراين، در آينده، با مشكلات خاص آلودگي‌هاي مزمن خردل (…دستگاه تنفسي) روبه رو خواهيم شد؛ موضوعي كه در آلودگي حاد و موقتي با مقادير بسيار زياد خردل ديده نمي‌شود.
مجروحان عادي كه از آغاز عمليات والفجر 8، (يعني 21/11/64 تا 25/11/64) به پشت جبهه تخليه شدند، با در نظر گرفتن بيمارستان‌ها و نقاهتگاه‌ها جمعا بالغ بر سيزده هزار نفر مي‌شدند، در حالي كه تنها با دوحمله شيميايي وسيع در مدت سه روز (23، 24 و 25/11/64)، متجاوز از نه هزار مجروح شيميايي به پشت جبهه تخليه شدند. به دليل نواقصي كه در آمارگيري وجود داشته است، آمارهاي بعدي مجروحان عادي را فعلا مورد بحث قرار نمي‌دهيم، ولي با بررسي همين پنج روز نخست عمليات، مشخص مي‌شود كه تاثير سلاح‌هاي شيميايي در از كار انداختن نيروها با سلاح‌هاي عادي رقابت مي‌كند. بايد توجه كرد كه هر چند تلفات بمب شيميايي زياد نيست، اما قدرت آن در از كار انداختن و ناتوان كردن نيرو به مراتب از سلاح‌اهي عادي بيشتر است، افزون بر آن، كار در محيط شيميايي ناراحتي‌هاي رواني خاصي را پديد مي‌آورد.
از تاريخ 25/11/64 تا 20/12/64، دست كم، شش هزار مصدوم شيميايي ديگر نيز داشته‌ايم كه جمعاً به پانزده هزار نفر افزايش خواهند يافت. افزون بر اين، به طور تقريبي پانزده هزار نفر نيز هستند كه علي رغم داشتن علائم خفيف (خارش و التهاب پوستي، به ويژه در نواحي حساس بدن و التهاب چشم و حالت ترس از نور ـ فوتونوبي) به كار خود ادامه دادند و به بهداري مراجعه نكردند يا به طور سرپايي درمان شدند كه جزء آمار مجروحان ما محسوب نشده‌اند.
براي بررسي دقيق علل منجر به مصدوم شدن يا شهادت ناشي از حملات شيميايي ـ با توجه به امكانات ظاهراً مكفي كه در اختيار نيروهاست ـ دفتر تحقيقات بهداري با در نظر گرفتن تجربه عمليات خيبر و بدر فرمي را تهيه كرده است كه در منطقه و در تهران، براساس مصاحبه با مجروحان شيميايي تكميل مي‌شود. بررسي اين اطلاعات ومصاحبه‌هايي كه با برادران مسئول در زمينه پدافند و درمان واحد شيميايي، ميكروبي و هسته‌اي انجام شد، و نيز مشاهدات مسئولان دفتر تحقيقات، كه خود از نزديك حملات شيميايي و نحوه مجروح شدن برادران نظاره گر بوده‌اند، مي‌توان عوامل زير را در اين زمينه موثر دانست.
الف ـ آموزش
علي رغم تلاش فراوان واحد آموزش، شايد دست كم 90% نيروهاي مصدوم مشكل آموزش داشتند، البته، مسلم است كه عده زيادي از برادران كه آموزش كافي ديده بودند، اساسا آلودگي مهمي نداشتند و در نتيجه، مراجعه نيز نكردند. شايد اعزام‌هاي سريع و زياد نيروها، كيفيت آموزش آنان راـ دست كم، در زمينه سلاح‌هاي شيميايي ـ تحت الشعاع قرار داده بود. دوره‌هاي آموزش نظري مقابله با سلاح‌هاي شيميايي غالبا كوتاه وگاه چند ساعت بود. هم چنين دوره آموزش عملي نيز يا بسيار كوتاه بود يا اساساً وجود نداشت.
برخي از برادران علي رغم داشت ماسك در محل ماموريت خود، هنوز آن را با خود حمل نمي‌كردند.
تعدادي از آنها طرز صحيح بستن بند ماسك، به ويژه بند پيشاني را نمي‌دانستند، به طوري كه گاز شيميايي وارد ماسك مي‌شد.
برخي نيز علي رغم آموزش، تحمل ماسك را نداشتند و پس از مدت كوتاهي، آن را از صورت برمي‌داشتند، بنابراينف ضروري است كه يكي دوشب پيش از انجام عمليات دست كم، دوازده ساعت راهپيمايي و فعاليت شديد فيزيكي با ماسك انجام شود تا دستگاه تنفسي به آن عادت كند.
برخي از برادران اساس با ماسك بيگانه بودند، از اين رو، پس از استفاده غلط از آن درمحيط شيميايي لنزهاي چشمي ماسك عرق مي‌كرد و آنها مجبور به برداشتن آن مي‌شدند.
تعدادي از نيروها نيز به محض وقوع يك بمباران مشكوك به جاي آن كه نخست ماسك را بزنند و بعدا، در پي آن باشند كه آيا اين بمب شيميايي است يا خير، غالبا در بدو امر، هواي آلوده را استشمام مي‌كردند و گاه پيش مي‌آمد كه استشمام بيش از نيم ساعت به طول مي‌انجاميد.
كوتاه نركدن موي صورت، برخي از برادران را تا حد مرگ تهديد مي‌كرد؛ زيرا، مقاومت فيلتر در برابر هوا نسبتا زياد بود؛ بنابراين، اگر هوا از راه ديگري امكان عبور پيدا مي‌كرد، طبعا، از آن جا وارد مي‌شد و بدين ترتيب عملا فيلتر بي تاثير بود.
از آن جا كه برنامه منظمي براي تعويض فيلتر نيروهايي كه مدت طولاني در محيط آلوده استقامت مي‌كردند، وجود نداشت يا فيلتر به حد كافي در دسترس نبود برخي از برادران كه شديدا از نظر تنفسي آلوده شده بودند، نقل كرده‌اند كه علي رغم استفاده صحيح از ماسك بعد از اين كه بيش از يك هفته در محيط شيميايي ـ كه ظاهرا قدرت تصفيه فيلتر به اتمام مي‌رسد ـ قرار داشته‌اند بوي گاز را در داخل ماسك استشمام مي‌كردند و مجبور به برداشتن ماسك مي‌شدند.
در مورد جعبه امداد: بايد گفت علي رغم آن كه پودر رفع آلودگي تاثير ويژه‌اي در خنثي كردن گازها، به ويژه گاز خردل دارد، شايد استفاده از نيروها از آن يك در هزار هم نبوده است.
استفاده از آمپول آتروپين و آميل نيتريت نيز در ميان مصدومان به طور تقريبي 20 تا 40  درصد مشاهده شد كه نمي‌دانيم آيا به طور صحيح استفاده شده است يا خير؟!
ب ـ پدافند
اقلام انفرادي مقابله با سلاح‌هاي شيميايي، خوب توزيع شده بود.
از نظر آشكار سازي، كيت‌ها بسيار كند جواب مي‌دادند و نمي‌توانستند پاسخگوي نياز ما باشند. در نتيجه بايد به فكر سيستم‌هاي سريع‌تر و حساس‌تر باشيم.
رفع آلودگي
علي رغم تلاش زياد برادران عزيز، تيم‌هاي رفع آلودگي به علت وسعت آلودگي، به جز رفع كانون انفجار و اطرافش ـ كه آن هم به دلائلي غالبا كم ارزش بود ـ عملا نتوانستند اقدام موثري در زمينه رفع آلودگي انجام دهند. با اطمينان كامل مي‌توان گفت صد برابر امكانات و نيروهاي رفع آلودگي پدافند هم اگر وارد عمل مي‌شد، كاري از پيش نمي‌برد و اين لطف الهي و نزول باران رحمت بود كه چندين بار به ياري سربازان امام زمان (عج) شتافت؛ بنابراين، از اين به بعد، بايد به فكر طرح‌هاي ديگري در اين زمينه بود.
گاهي اوقات، تيم‌هاي پدافند فورا در محل انفجار حاضر مي‌شدند، ولي تعداد اين مكان‌ها گاه به قدري زياد بود كه تيم‌هاي مزبور نمي‌توانستند همه آنها را به طور كامل تحت پوشش قرار دهند.
در موارد زيادي، به دنبال رفع آلودگي نيروهاي پدافند اعلام كردند كه منطقه پاك شده و افراد مي‌توانند ماسك خود را بردارند، در حالي كه اين رفع آلودگي، به ويژه در مورد خردل تاثيرات سطحي دارد و گاز خردل استفاده شده بعدا به تدريج تبخير شد و عده زيادي را مصدوم كرد. بايد يادآور شد كه گاز خردل استفاده شده در عمليات بدر تا دو ماه بعد نيز، هم چنان پايدار و موثر در خاك باقيمانده بود. جالب است كه حتي به دنبال بارندگي‌هاي شديد در برخي از مناطق كه خود از نزديك شاهد ان بوديم، نيز تعدادي از نيروها در همان 48 تا 72 ساعت اول آلودگي به علت مقادير زياد سم جذب شده به شهادت رسيدند. هم چنين در اين مدت، چهار نفر در ساعات اوليه، در اورژانس واحد شيميايي بيمارستان صحرايي حضرت فاطمه (س) شهيد شدند. تعداد شهدايي كه در محل بمباران شيميايي شهيد شده بودند، پانزده تا سي نفر بودند كه علت مرگ آنها غالبا ناشي از عوامل سيانور و درصد كم‌تري ناشي از عوامل اعصاب بود. 50% شهداي ياد شده در منطقه كساني بودند كه به قدري به محل انفجار نزديك بودند كه تركش بمب شيميايي وارد بدنشان شده و آنها را مجروح كرده بود؛ بنابراين، غلظت زيادي نيز از گاز را تنفس كرده بودند. هم چنين، برخي از آنها افزون بر مسموميت شيميايي به علت تركش ناشي از بمب‌هاي عادي به شهادت رسيدند، بنابراين تعداد شهدايي كه به طور خالص به علت بمباران شيميايي در منطقه شهيد شدند دوازده تا بيست نفر است.
بررسي دفتر تحقيقات بهداري در بيمارستان‌ها و نقاهتگاه‌هاي تهران ونيز پزشكي قانوني نشان داد كه تا تاريخ 16/12/64 در كل 64 نفر از برادران در داخل و خارج كشور شهيد شده‌اند كه علت مرگ آنها عوارض شديد ناشي ازگاز خردل ونير يك نوع گاز خفه كننده ناشناخته، بود. با توجه به آمار مجروحان شيميايي، تلفات ما نسبت به آن 6/0 % بوده است كه خود بيانگر تلاش برادران بهداري است.
ج ـ درمان
با توجه به رقم بالاي مجروحان به ويژه از اين نظر كه در مدت كوتاهي عده زيادي به بهداري مراجعه مي‌كردند، بخش درمان شيميايي با كم‌تر از يك بيستم نيرو و امكانات مورد نياز به ويژه در چند شب نخست حملات شيميايي كار بسيار زيادي انجام داد.
بسياري از برادراني كه در نقاهتگاه و نيز اورژانس‌هاي خطوط مقدم بودند علي رغم آلودگي خودشان كهگاه شديد هم بود (پوستشان تاول زده بود و ناراحتي تنفسي و چشمي داشتند) هم چنان به كار خود ادامه مي‌دادند و برخي تا سرحد بي‌هوش شدن فعاليت مي‌كردند.
طبق بررسي‌هاي انجام شده غالب كساني كه به پشت جبهه تخليه شدند، واقعا مجروح شيميايي بودند، بنابراين، لازم است مسئولان امر كه شبهاتي را در اين زمينه طرح كرده بودند، در جلسه‌اي توجيه شوند كه اساسا عوامل شيميايي چيستند و به چه صورت به بدن آسيب مي‌رسانند و چرا نيروها تنها به علت ناراحتي چشمي ظاهرا خفيف به پشت جبهه باز مي‌گردند.
موفقيت واحد درمان به اين علت بود كه بيشتر تلاش خود را در منطقه متمركز كرده بود، در نتيجه، در فاصله كوتاهي پس از آلودگي، بيشتر مصدومان پادزهرهاي لازم را دريافت كرده بودند.
از نظر شهداي شيميايي به طور تقريب وضعيت چنين است:
از آغاز عمليات تا تاريخ 25/11/64، حداكثر 25 تا 40 مورد شهادت در منطقه داشته‌ايم كه از اين تعداد چهار نفر در بيمارستان گلستان و سه نفر در I.V.C. نقاهتگاه گلف بوده‌اند.

برخي از فعاليت‌هاي تحقيقاتي واحد بهداري در طول عمليات عبارت بودند از:
1ـ تشخيص عامل ناشناخته خفه كننده و نيز عامل شناخته vx
2ـ بررسي دقيق روش‌هاي جديد درماني كه در اين عمليات به كار گرفته شدند، و
3ـ تهيه يك گزارش مصور از فعاليت‌هاي بهداري، به ويژه واحد شيميايي ـ ميكروبي و مشكلات آن در عمليات والفجر 8 كه هم اكنون در آستانه تكميل است و تا يك ماه بعد، آماده خواهد شد.
توضيحاتي در مورد حمله شيميايي دشمن
در عمليات والفجر 2 كه حدود سه سال پيش از اين انجام شد، در پادگان حاج عمران، عراق نخستين حمله شيميايي موثر خود را عليه نيروهاي خودي انجام داد كه البته، بسيار محدود بود وفقط گاز خردل به كار رفت. در عمليات والفجر 4، گاز خردل با وسعت بيشتري مصرف شد و نيز گزارش‌هاي مشكوكي در مورد عوامل اعصاب و فلج كننده نيروها (موارد بسيار محدود) دريافت گرديد.
در عمليات خيبر، گاز خردل در نخستين هفته‌ها، به طور بسيار وسيع به كار گرفته شد كه البته به علت نقايص سيستم‌هاي انفجاري درصد زيادي از بمب‌ها عمل نكرد. در همين عمليات ـ البته، چند هفته بعد ـ دو حمله كوچك‌تر با گاز اعصاب صورت گرفت كه طي آن حدود هشتصد نفر را مصدوم كرد، ولي تلفات زيادي نداشت. چند هفته بعد از آن نيز، عراق ازگاز خفه كننده خاصي استفاده كرد كه مشابه گاز خفه كننده اين عمليات بود. البته مجروحان اين گاز نير در حد گاز خردل زياد نبودند.
نكته مهم اين كه تا اين زمان، گازها با هم به كار نمي‌رفتند. در عمليات بدر، عراق نخست گاز اعصاب، بعد گاز سيانور و در نهايت،‌آنها را با هم به كار برد، اقدامي كه تلفات زيادي در پي داشت، به طوري كه دست كم، دويست مورد اغماي ناشي از اين دو گاز مشاهده شد كه در صورت عدم درمان سريع،  عده زيادي از آنها شهيد مي‌شدند. چند روز بعد از به كارگيري سيانور و اعصاب، استفاده از گاز خردل را به مقدار متوسط آغاز و سپس، براي مدتي حملات شيميايي قطع شد. چند هفته بعد (حدود 18/1/64) كه براي انجام عمليات آماده باش اعلام شد ونقل وانتقالاتي در منطقه انجام گرفت، دشمن پيش از عمليات احتمالي ما، بمباران وسيع با گاز خردل را آغاز كرد. نكته جالب اين كه به جز يك مورد، تمامي بمب‌هاي شيميايي عمليات بدر با موفقيت عمل كرد. اين امر به خاطر سيستم پويايي است كه روي نقايص گذشته كار و دشمن را تغذيه كرد.
از عمليات والفجر 8 تاكنون، علي رغم وسعت بمباران‌ها و گلوله باران‌هاي شيميايي، هيچ بمب و گلوله عمل نكرده‌اي به جاي نمانده است.
سير پيشرفت عراق در حملات شيميايي

اطلاعاتي كه از يك خلبان عراقي كه دوبار بمباران شيميايي انجام داده بود و نيز يك افسر مسئول پدافند واحد شيميايي تيپ به دست آورديم، موارد زير را روشن كرد:
تشكيلات آفندي و پدافندي واحد شيميايي ـ ميكروبي در عراق بسيار قوي است و اساتيد و كارشناسان دانشگاهي روي آن كار مي‌كنند؛
قسمت در خور توجهي از گازهاي سمي در داخل خود عراق و با كمك مستشاران خارجي توليد مي‌شود؛
از نظر امنيتي، از تشكيلات آفندي مراقبت خاصي مي‌شود و حتي خلبانان هم نمي‌دانند كه چه نوع بمب شيميايي را حمل مي‌كنند و اين بمب چه ويژگي دارد. براي امنيت بيشتر، رژيم عراق حتي به اين خلبانان ماسك و لباس مخصوص ضدگاز و قوطي امداد نمي‌دهد؛
هر هواپيما معمولا شش بمب 250 كيلويي يا چهار بمب پانصد كيلويي حاوي گاز شيميايي را حمل مي‌كند؛ و از نظر آشكار سازي و هشدار به نيروهاي خودي (عراق)، در اين عمليات، ارتش عراق تجهيزات مدرني به منطقه وارد كرد. نمونه آن يك ماشين بي‌سيم دار و از نوع روسي است كه كار آشكارسازي و هشدار را به طور خودكار انجام مي‌دهد وتجهيزات حساسي روي آن سوار شده است كه مي‌تواند با توجه به تشخيص غلظت گازها، در ارتباط با تشخيص نوع عامل درمجروحان شيميايي و درمان صحيح‌تر آنان بسيار مفيد باشد، از مشخصات ديگر ماشين مزبور شليك شهاب توسط آن است. بايد يادآور شد كه تنها چهار دستگاه از اين ماشين به منطقه وارد شد. كه در محل‌هاي زير مستقرند.
1ـ قرارگاه لشگر 26 (كارخانه نمك)
2ـ قرارگاه تيپ 110
3ـ قرارگاه تيپ 111
4ـ قرارگاه تيپ 104 (مامور به لشكر 15).
از مسئولان خواهشمنديم كه به هر صورت ممكن، اين ماشين‌ها و تجهيزات آنها و نيز تجهيزات ديگر تحقيقاتي واحد شيميايي عراق را كه در محل‌هاي مزبور به  تصرف رزمندگان اسلام در آمده است، در اختيار دفتر تحقيقات بهداري كربلا قرار دهند تا با بررسي دقيق آنها بتوانيم پادزهرهاي مورد نياز را جهت درمان مجروحان تهيه كنيم.
ارتش عراق از نظر درمان اثرات سلاحهاي شيميايي، نقاط ضغفي دارد و تشكيلات درماني در حد امداد اوليه مصدوم در منطقه، نيست، بنابراين، در اين زمينه بسيار ضربه پذير است.
در هر حال، مسئولان بايد در اسرع وقت برنامه ريزي مفصلي در مورد پدافند شيميايي ما بكنند، در غير اين صورت، در آينده، ضربات غافلگير كننده‌اي از دشمن خواهيم خورد.
پایان
منابع:
1- دفتر تحقيقات بهداري رزمي ق ـ م ـ 3 كربلا 21/12/64
2- گزارش شماره 4. گزيده اسناد عمليات و الفجر8  جلد5. ص 502. مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ.

مرکز مدیریت حوزه های علمیه استان کردستان در نظر دارد کارگاه آموزشی 3 روزه ای با عنوان کارگاه آموزشی مهارت افزایی ویژه اساتید راهنمای استان در سنندج برگزار نماید.

این کارگاه که از روز یکشنبه مورخ 91/4/11 آغاز و تا سه روز ادامه دارد، تعداد فراگیران این کارگاه 20 نفر می باشد و تمامی آنان سطح 3 و یا در حال تحصیل سطح 3 می باشند.

اساتید بزگواری همچون جناب آقای زمانی ، دکتر رستگار و حاج آقا جباری در این کارگاه تدریس خواهند کرد.

تبلیغ و گسترش معارف دین یکی از مهمترین رسالت های طلاب حوزه های علمیه است، بنابراین باید مبلغین ضمن برخورداری از توان علمی لازم توانمندی های تبلیغی خویش را نیز ارتقاء بخشند.

در این راستا مدارس علمیه سطح استان کردستان نیز مربیان خود را جهت اجرایی کردن این طرح معرفی نموده اند تا با شناسایی آنان و شرکت در دوره های طرح ارتقاء توان علمی و تبلیغی خویش را ارتقاء بخشند.

تعداد این مربیان در مدارس سطح استان 21 نفر می باشد تا با ارزیابی و تایید صلاحیت به عنوان مربی طرح ارتقاء فعالیت خود را جهت آموزش به مبلغین و توانمندی علمی آغاز نمایند.

1- آية المنافق ثلاث : اذا حدث كذب واذا وعد اخلف واذا اؤتمن خان
نشان منافق سه چيز است : 1 - سخن به دروغ بگويد . 2 - از وعده تخلف كند .3 - در امانت خيانت نمايد .
صحيح مسلم ، كتاب الايمان ، ح 89

================================================
2- لا ینال شفاعتی من اخر الصلوة بعد وقتها
کسی که نماز را از وقتش تأخیر بیندازد، (فردای قیامت) به شفاعت من نخواهدرسید
(بحارالانوار،ج،83ص20)
================================================
3- أبغض الحلال الي الله الطلاق .
منفورترين چيزهاي حلال در پيش خدا طلاق است .
سنن ابي داود ، كتاب الطلاق ، ح 1863
================================================
4- خَیرُ الأصحابِ مَن قَلَّ شِقاقُهُ و کَثُرَ وِفاقُهُ.
بهترین یاران کسی است که ناسازگاریش اندک باشد و سازگاریش بسیار
(تنبیه الخواطر، ج2، ص123 )
================================================
5- ابن آدم اذا اصبحت معافي في بدنك آمنا في سربك عندك قوت يومك فعلي الدنياالعفاء .
فرزند آدم وقتي تن تو سالم است و خاطرت آسوده است و قوت يك روز خويش راداري ، جهانگر مباش .
كنز العمال ، ج 3 ، ص 782 ، ح 8740
================================================
6- ابن آدم عندك ما يكفيك وانت تطلب ما يطغيك لا بقليل تقنع ولا بكثير تشبع .
فرزند آدم ، آنچه حاجت تو را رفع كند در دسترس خود داري و در پي آنچه تو را به طغيان وا مي دارد روز ميگذاري ، به اندك قناعت نميكني و از بسيار سير نمي شوي .
كنز العمال ، ج 3 ، ص 782 ، ح8740

================================================

7- مَن رَدَّ عَن عِرضِ اَخیهِ المُسلِمِ وَجَبَت لَهُ الجَنَّةُ اَلبَتَّةَ
هرکس آبروی مؤمنی را حفظ کند، بدون تردید بهشت بر او واجب شود.
(ثواب الاعمال و عقاب الاعمال)
================================================
8- اتق دعوة المظلوم فإنما يسال الله حقه وان الله لن يضيع لذي حق حقه
از نفرين مظلوم بپرهيز زيرا وي به دعا حق خويش را از خدا ميخواهد و خدا حق رااز حق دار دريغ نميدارد .
كنز العمال ، ج 3 ، ص 507 ، ح 7650
===============================================
9- اتقوا الحجر الحرام في البنيان فانه اساس الخراب
از استعمال سنگ حرام در ساختمان بپرهيزيد كه مايه ويراني است .
كنز العمال ، ج 15 ، ص 405 ، ح 41575

===============================================

10- اَلعِبادَهُ سَبعونَ جُزء، اَفضَلُها جُزءً طَلَبُ الحَلالِ
عبادت هفتاد جزء است و بالاترین و بزرگترین جزء آن کسب حلال است.
(ثواب الاعمال و عقاب الاعمال)
==============================================
11- اتقوا فراسة المؤمن فإنه ينظر بنور الله
از فراست مؤمن بترسيد كه چيزها را با نور خدا مي نگرد .
سنن ترمذي ، كتاب تفسير القرآن ، ح 3052
=============================================

12- اتقوا الدنيا فوالذي نفسي بيده انها لأسحر من هاروت وماروت
از دنيا بپرهيزيد ، قسم به آن كس كه جان من در كف اوست كه دنيا ازهاروت و ماروت ساحرتر است .
كنز العمال ، ج 3 ، ص 182 ، ح 6063
=============================================
13- اتقوا دعوة المظلوم فإنها تصعد الي السماء كأنها شرارة
از نفرين مظلوم بترسيد كه چون شعله آتش بر آسمان ميرود .
كنز العمال ، ج 3 ، ص 500 ، ح 7601
=============================================

14- لكل شیئى زكاة و زكاة الابدان الصیام
براى هر چیزى زكاتى است و زكات بدنها روزه است.
(الكافى، ج 4، ص 62)
============================================
15- اثنان يعجلهما الله في الدنيا البغي وعقوق الوالدين .
دو چيز را خداوند در اين جهان كيفر ميدهد : تعدي ، و ناسپاسي پدر و مادر .
كنز العمال ، ج 16 ، ص 462 ، ح 45458
============================================

16- اجرأكم علي قسم الجد اجرأكم علي النار .
هر كس از شما در خوردن قسم جديتر است به جهنم نزديكتر است .
كنز العمال ، ج 11 ، ص 7 ، ح 30390
============================================

17- أجملوا في طلب الدنيا فإن كلا ميسر لما خلق له .
در طلب دنيا معتدل باشيد و حرص نزنيد ، زيرا به هر كس هر چه قسمت اوست مي رسد .
سنن ابن ماجه ، كتاب التجارات ، ح 2133
============================================

18- هو شهر اوله رحمة و اوسطه مغفرة و اخره عتق من النار.
رمضان ماهى است كه ابتدایش رحمت است و میانه‏اش مغفرت و پایانش آزادى از آتش جهنم.
(بحار الانوار،ج93،ص342)
============================================
19- احب الاعمال الي الله الصلاة لوقتها ثم بر الوالدين ثم الجهاد في سبيل الله
بهترين كارها در نزد خدا نماز به وقت است ، آنگاه نيكي به پدر و مادر ، آنگاه جنگ در راه خدا .
كنز العمال ، ج 7 ، ص 285 ، ح 18897
============================================

20- احب العباد الي الله الاتقياء الاخفياء
محبوبترين بندگان در پيش خدا پرهيزگاران گمنامند .
كنز العمال ، ج 3 ، ص 153 ، ح 5929
============================================

21- انَّ الدینارَ وَ الدُّرهَمَ اَهْلَكا مَنْ كانَ قَبلكُمْ و هُما مُهْلِكاكُمْ.
همانا دینار و درهم پیشینیان شما را به هلاكت رساند و همین دو نیز هلاك كننده شماست.
(جهاد النفس، ص 247)
============================================
22- احب الاعمال الي الله أدومها وان قل .
محبوبترين كارها در پيش خدا كاريست كه دوام آن بيشتر است ، اگر چه اندك باشد .
صحيح مسلم ، كتاب صلاة المسافرين و قصرها ، ح 1305
============================================
23- احب الاعمال الي الله من أطعم مسكينا من جوع أو دفع عنه مغرما أوكشف عنه كربا
بهترين كارها در پيش خدا آن است كه بينوايي را سير كنند ، يا قرض او رابپردازند يا زحمتي را از او دفع نمايند .
كنز العمال ، ج 6 ، ص 342 ، ح 15958
============================================

24- لا فقر اَشد من الجهل ، لا مال اَعود من العقل .
هیچ تهیدستی سخت تر از نادانی و هیچ مالی سودمندتر از عقل نیست .
(اصول كافی،ج1،ص30)
============================================
25- احب الاعمال الي الله حفظ اللسان
بهترين كارها در پيش خدا نگهداري زبان است .
كنز العمال ، ج 3 ، ص 551 ، ح 7851
============================================

26- احب الجهاد الي الله عز وجل كلمة حق تقال لامام جائر
بهترين جهادها در پيش خدا سخن حقي است كه به پيشواي ستمكار گويند .
مسند احمد ، باقي مسند الانصار ، ح 21137
============================================

27- احب الطعام الي الله ما كثرت عليه الايادي
بهترين غذاها در پيش خدا آن است كه گروهي بسيار بر آن بنشيند .
كنز العمال ، ج 15 ، ص 233 ، ح 40716
============================================

28- احب اللهو الي الله تعالي إجراء الخيل والرمي .
بهترين بازيها در پيش خدا اسب دواني و تيراندازي است .
كنز العمال ، ج 4 ، ص 344 ، ح 10812
============================================
29- طلب العلم فریضة علی کل مسلم، الا ان الله یحب بغاة العلم
طلب علم بر هر مسلمانی واجب است، همانا خدا جویندگان علم را دوست دارد.
(اصول کافی ج 1 /باب دوم/ص 35)
============================================

30- احب الله تعالي عبدا سمحا اذا باع وسمحا اذا اشتري وسمحا اذا قضي وسمحا اذااقتضي .
خداوند بندهاي را كه به هنگام خريد و هنگام فروش و هنگام دريافت سهلانگار است دوست دارد .
نهج الفصاحه ، ص 15 ، ح 85
============================================

31- احب عباد الله الي الله أنفعهم لعباده .
از جمله بندگان آن كس پيش خدا محبوبتر است كه براي بندگان سودمندتر است .
نهج الفصاحه ، ص 15 ، ح 86
============================================

32- أحثوا التراب في وجوه المداحين .
بر چهره ستايشگران ، خاك بيفشانيد .
كنز العمال ، ج 3 ، ص 574 ، ح 7960
============================================

33- احزم الناس أكظمهم للغيظ
آنكه در فرو بردن خشم از ديگران بيشتر است ، از همه كس دور انديشتر است .
نهج الفصاحه ، ص 17 ، ح 95
=============================================

- اختبروا الناس بأخدانهم ، فإن الرجل يخادن من يعجبه
مردم را از معاشرانشان بشناسيد ، زيرا كند هم جنس با هم جنس پرواز .
نهج الفصاحه ، ص 19 ، ح 106
=============================================
35- اخوف ما أخاف علي امتي الهوي وطول الامل .
بر امت خويش بيش از هر چيز از هوس و آرزوي دراز بيم دارم .
كنز العمال ، ج 3 ، ص 490 ، ح 7553
=============================================

36- ادعوا الله وأنتم موقنون بالاجابة واعلموا أن الله لا يستجيب دعاء من قلبغافل لاه .
خدا را بخوانيد و به اجابت دعاي خود يقين داشته باشيد و بدانيد كه خداوند دعارا از قلب غافل بي خبر نمي پذيرد .
كنز العمال ، ج 2 ، ص 72 ، ح 3176
=============================================

37- ادني أهل النار عذابا ينتعل بنعلين من نار يغلي دماغه من حرارة نعليه .
از مردم جهنم آنكه عذابش از همه آسانتر است دو كفش آتشين بپا دارد كه مغزوي از حرارت كفشهايش به جوش ميآيد .
كنز العمال ، ج 14 ، ص 527 ، ح 39507
=============================================

38- ادني جبذات الموت بمنزلة مائة ضربة بالسيف .
آسانترين كشش هاي مرگ مانند صد ضربت شمشير است .
كنز العمال ، ج 15 ، ص 569 ، ح 42208
=============================================

39- اذا ابتلي أحدكم بالقضاء بين المسلين فلا يقض وهو غضبان وليسو بينهم في النظروالمجلس والاشارة
اگر يكي از شما به كار قضاوت ميان مسلمانان دچار شود بايد به هنگام غضب ازقضاوت خودداري كند و ميان ارباب دعوا در نگاه و نشيمنگاه و اشاره تفاوتي نگذارد .
كنز العمال ، ج 6 ، ص 102 ، ح 15034
=============================================

40- اذا أحب الله عبدا حماه الدنيا كما يظل أحدكم يحمي سقيمه الماء .
وقتي خداوند بندهاي را دوست دارد ، دنيا را از او منع ميكند چنانكه شما مريض خويش را از نوشيدن آب منع ميكنيد .
كنز العمال ، ج 6 ، ص 471 ، ح 16595